الگوریتم‌های گوگل چیست؟ و تاثیر آن بر سئو سایت
تمام اصول، تکنیک‌ها و راه‌هایی که برای سئوی سایت به کار می‌بریم، تنها یک هدف دارد. آن هدف هم این است که سایتمان را به گونه‌ای طراحی کنیم که الگوریتم‌های گوگل آن را به عنوان یک سایت برتر تشخیص دهند و رتبه‌ی بالایی به آن اختصاص بدهند. در نتیجه سایت ما در صفحه نتایج سرچ گوگل، در صفحات اول قرار خواهد گرفت. حال شاید بهتر باشد که به عنوان یک سئوکار، با خود این الگوریتم‌ها نیز در آموزش سئو بیشتر آشنا شویم و چگونگی کارکرد آن‌ها را درک کنیم.
پیش از این که به مبحث الگوریتم‌های گوگل بپردازیم، بهتر است که ابتدا معنی الگوریتم را تشریح کنیم. در زبان برنامه‌نویسی کامپیوتر، الگوریتم به معنای یک یا چند خط کدی است که یک کار خاص را انجام می‌دهد. مثلاً شما می‌توانید برای یک کامپیوتر، برنامه‌ای بنویسید که اعداد فرد بین ۱ تا ۱۰۰ را پیدا کند. یا برنامه‌ای بنویسید که عددی رندوم بین ۱ تا ۱۰۰ به شما بدهد. این‌ها ساده‌ترین الگوریتم‌هایی هستند که می‌توان به وسیله‌ی کامپیوتر آن‌ها را نوشت. الگوریتم‌های گوگل در مقایسه با این‌ها، بسیار بسیار پیچیده‌تر هستند. اما همین مثال‌های ساده هم می‌توان درک خوبی از الگوریتم به شما بدهد تا در مراحل بعدی، توضیحات را بهتر درک کنید.
الگوریتم رتبه‌بندی گوگل چیست؟
الگوریتم‌های گوگل نیز از همان قانون ساده‌ای که پیش از این تشریح کردیم، پیروی می‌کنند. یعنی هر کدام کدهایی هستند که یک کار خاص را انجام می‌دهند. زمانی شما عبارتی را در گوگل سرچ می‌کنید، در کمتر از یک ثانیه، گوگل میلیون‌ها نتایج مرتبط را به شما نمایش می‌دهد؛ اما با یک ترتیب خاص. اما گوگل چگونه تصمیم می‌گیرد که کدام نتایج را ابتدا به شما نمایش دهد و ترتیب نتایج چگونه باشد؟ با استفاده از الگوریتم رتبه‌بندی.
گوگل الگوریتم‌های پیچیده‌ای برای نمایش نتایج جست‌وجو دارد. این الگوریتم‌ها مرتباً نیز به‌روزرسانی می‌شوند و تغییرات زیادی در آن‌ها شکل می‌گیرد تا عملکرد بهتری برای کاربران داشته باشند. کمپانی گوگل هیچ گاه به صورت رسمی، الگوریتم‌هایش را منتشر نمی‌کند. صرفاً توضیحاتی درباره‌ی آن و نحوه کارکردش ارائه می‌کند. اما ما نیز می‌توانیم با استفاده از مشاهدات و تغییراتی که در موتور جست‌وجوی گوگل به وجود می‌آید، نحوه عملکرد بسیاری از الگوریتم‌های گوگل را حدس بزنیم. به طور مثال، در حال حاضر به صورت قطعی می‌دانیم که نکات زیر، در رتبه‌بندی سایت در گوگل برای کلمات کلیدی خاص تأثیرگذار است:
- وجود کلمه کلیدی در عنوان صفحه، تگ‌های هدر و همچنین توضیحات متا
- تعداد لینک‌های ارگانیک به آن صفحه خاص (که به آن لینک‌ها، بک‌لینک نیز گفته می‌شود)
- نحوه عملکرد وبسایت در موبایل و تبلت، یا عبارت دیگر این که آیا آن وبسایت برای موبایل و تبلت، بهینه‌سازی شده یا نه.
این موارد، تعداد محدود و البته بسیار واضح از نکاتی هستند که الگوریتم رتبه‌بندی گوگل آن‌ها را در نظر می‌گیرد و سایت‌ها را بر اساس آن‌ها رتبه‌بندی می‌کند. همان طور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، کل مباحث سئو در واقع بر مبنای همین نکات و موارد و آموزش آن‌ها بنا شده است.
الگوریتم گوگل چگونه تصمیم می‌گیرد؟
الگوریتم‌های گوگل، صفحات وب را یک به یک بررسی می‌کنند و در هنگام بررسی هر کدام، برای هر ویژگی مورد نظر خود، یک امتیاز به آن صفحه می‌دهند. این امتیازات در پایان جمع می‌شود و امتیاز کلی آن صفحه را مشخص می‌کند. طبعاً صفحه‌ای که امتیاز بیشتری نسبت به صفحات دیگر کسب کند، حائز رتبه بالاتری در صفحه نتایج گوگل خواهد شد. در واقع از این طریق، الگوریتم‌های گوگل تصمیم می‌گیرند که چه صفحه‌ای اهمیت بیشتری دارد و باید در صفحه اول نتایج نمایش داده شود.
هر چند که این محاسبات شاید خیلی پیچیده به نظر برسد (و واقعاً پیچیده هستند) اما در زمان بسیار کوتاهی توسط گوگل انجام می‌شود. به طوری که وقتی شما تغییراتی در صفحات وبسایت خود ایجاد می‌کنید، خیلی زود نتایج آن را در گوگل مشاهده می‌کنید. بنابراین رتبه سایت شما در گوگل همواره یکسان نیست و مدام تغییر می‌کند. ممکن است برای یک کلمه کلیدی خاص، در رتبه دوم قرار داشته باشید و بعد به رتبه دهم بروید. یا ممکن است که رتبه‌ی هفتم را داشته باشید و ناگهان به رتبه اول صعود کنید. تغییرات در گوگل به صورت مداوم در حال رخ دادن است. به همین خاطر است که توصیه‌ی اکید این است که سعی کنید تا صفحات مختلف سایت خود، به طور خاص صفحات با اهمیت زیاد را همواره به‌روزرسانی کنید.
الگوریتم گوگل برای همه جست‌وجوها مشابه است؟
پایه و اساس الگوریتم‌های گوگل برای تمام افرادی که در این وبسایت جست‌وجو می‌کنند، یکی است. اما باید دقت کنید که گوگل بر اساس تاریخچه و هیستوری شما در وب، نتایج ارائه شده به شما را شخصی‌سازی می‌کند. یعنی ممکن است شما با جست‌وجوی یک عبارت مشابه در دو کامپیوتر مختلف (که متعلق به اشخاص مختلف است) به نتایج متفاوتی برسید.
همچنین کوچک‌ترین تغییرات در عبارات جست‌وجو شده می‌تواند تغییرات بزرگی را در نتایج به وجود آورد. چرا که الگوریتم‌های گوگل ممکن است از کلمات و عبارات مختلف، برداشت‌های مختلفی داشته باشند. این برداشت‌ها هم به وسیله‌ی یادگیری ماشین (Machine Learning) و رفتار کاربران به صورت کلی دریافت شده. بنابراین می‌توان گفت که در سال‌های اخیر، نتایج جست‌وجوی گوگل، تا حد زیادی بر پایه شخصی‌سازی بنا شده است. ضمن این که درجه ریسپانسیو (پاسخگو یا واکنشی بودن) گوگل در همین مدت اخیر، بسیار بالاتر رفته است. به گونه‌ای که شما در حال حاضر با تایپ کردن یک یا چند کلمه، می‌بینید که گوگل ادامه‌اش را حدس می‌زند. این حدس زدن ادامه عبارت جست‌وجو نیز کاملاً شخصی است و اگر روی دو کامپیوتر یا دو موبایل متعلق به دو شخص متفاوت، آن را امتحان کنید، نتایج یک شکلی نخواهید دید. همچنین لوکیشن و مکان شما نیز در نتایج سرچ گوگل تأثیرگذار است.
الگوریتم‌های گوگل برای سئو
همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم، گوگل از کلمات کلیدی برای رتبه‌بندی سایت‌ها و صفحات استفاده می‌کند. بهترین راه برای این که برای یک کلمه کلیدی خاص، حائز رتبه بالایی شویم، استفاده از سئو و راه‌های مختلف آن است. در واقع می‌توان سئو را این گونه نیز تعریف کرد که مجموعه راه‌هایی است که باعث می‌شود تا گوگل متوجه شود که صفحه مورد نظر ما درباره‌ی یک موضوع یا کلمه کلیدی خاص است و در ضمن، کیفیت و ارزش بالایی نیز دارد.
شاید تا حدود ده سال پیش، سایت‌ها می‌توانستند صرفاً با قرار دادن تعداد زیادی از کلمات کلیدی در متن خود، رتبه خوبی در گوگل بگیرند. در واقع در آن زمان الگوریتم گوگل به نحوی بود که وقتی از کلمه کلیدی در یک متن زیاد استفاده می‌شد، تشخیص می‌داد که آن محتوا و آن صفحه اهمیت زیادی دارد و باید رتبه بالایی داشته باشد.
البته زیاد طول نکشید که گوگل متوجه این موضوع شد و الگوریتم‌هایش را تغییر داد. حالا دیگر استفاده بیش از حد از کلمه کلیدی در متن‌ها توصیه نمی‌شود، چرا که گوگل برای آن جریمه در نظر گرفته و سایت‌هایی را که این تکنیک را در پیش می‌گیرند، جریمه می‌کند. بنابراین شما نیز بهتر است از چنین تکنیکی و به طور کلی از تکنیک‌هایی که سعی در گول زدن گوگل دارند، پرهیز کنید. شاید گوگل فوراً متوجه چنین کارهایی نشود، ولی حقیقت این است که دیر یا زود متوجه می‌شود و وبسایت شما متضرر خواهد شد.
لیست الگوریتم‌های گوگل
در اینجا می‌خواهیم فهرستی از مهم‌ترین به‌روزرسانی‌های الگوریتم‌های گوگل در سال‌های اخیر به همراه خلاصه‌ای از عملکرد و کارایی آن‌ها ارائه کنیم. با آشنایی با الگوریتم‌های مختلف گوگل، متوجه خواهید شد که چه مواردی را باید در استراتژی سئوی سایت خود رعایت کنید.
- الگوریتم پاندا: این الگوریتم در ۲۴ فوریه ۲۰۱۱ منتشر شد. وظیفه‌ی این الگوریتم پیدا کردن صفحات تکراری، محتواهای کپی شده یا محتواهای ضعیف، محتواهای اسپم و همچنین محتواهایی است که بیش از حد از کلمه کلیدی استفاده کرده‌اند. این الگوریتم همچنین یک امتیاز کیفیت (quality score) به صفحات وب اختصاص می‌دهد. این دقیقاً همان امتیازی است که منجر به رتبه‌بندی سایت‌ها می‌شود. در ابتدا تأثیر این الگوریتم در گوگل بسیار کم بود، اما از ژانویه ۲۰۱۶، این الگوریتم وارد هسته اصلی گوگل شد و تأثیراتش از آن زمان تاکنون، قابل ملاحظه بوده است.
- الگوریتم پنگوئن: این الگوریتم در ۲۴ آوریل ۲۰۱۲ توسط گوگل منتشر شد. وظیفه‌ی آن تشخیص لینک‌های اسپم یا غیر مرتبط و همچنین لینک‌هایی است که متن نامرتبط یا بیش از حد بهینه شده دارند. به زبان ساده، کار الگوریتم پنگوئن این است که رتبه‌ی سایت‌هایی را که از بک‌لینک‌های مشکوک استفاده می‌کنند، تنزل دهد.
- الگوریتم مرغ مگس‌خوار یا Hummingbird: این الگوریتم در ۲۲ اوت ۲۰۱۳ منتشر شد. وظیفه‌ی آن درک بهتر عبارات جست‌وجو شده (search query) و منطبق کردن نتایج جست‌وجو با قصد کاربر است. با وجود این که کلمات کلیدی همچنان اهمیت دارند، اما الگوریتم مرغ مگس‌خوار این امکان را فراهم کرده که برخی صفحات، حتی با وجود نداشتن کلمات کلیدی مورد نظر، برای برخی سرچ‌ها نمایش داده شوند. در واقع این الگوریتم بیشتر از آن که به کلمه کلیدی توجه کند، به دنبال این است که بفهمد قصد کاربر چیست و مرتبط‌ترین نتیجه به آن را به کاربر نمایش دهد.
- الگوریتم موبایل: الگوریتم موبایل در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ توسط گوگل ارائه شد. وظیفه‌ی آن تشخیص کارایی وبسایت‌ها بر روی نسخه موبایل و امتیازدهی بر این اساس است. برای این الگوریتم در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰، به‌روزرسانی‌های جدیدی منتشر شد که باعث شد تا تمرکز گوگل بیشتر از نسخه دسکتاپ، بر روی نسخه موبایل سایت‌ها برود. در واقع امروزه اگر وبسایت شما نسخه‌ی موبایل نداشته باشد، تقریباً هیچ شانسی برای گرفتن رتبه خوب از گوگل نخواهید داشت. برای تطبیق با این الگوریتم، بهتر است سایت خود را برای موبایل بهینه‌سازی کنید و همچنین بر روی سرعت و کارایی آن بیشتر کار کنید.
- الگوریتم RankBrain: این الگوریتم در واقع بخشی از الگوریتم مرغ مگس‌خوار محسوب می‌شود که در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۵ ارائه شد. این الگوریتم سعی می‌کند با استفاده از یادگیری ماشین (Machine Learning)، قصد کاربران از جست‌وجو در گوگل را بفهمد و نتایج مرتبط را ارائه کند. گوگل خودش این الگوریتم را یکی از مهم‌ترین الگوریتم‌هایش برای رتبه‌بندی سایت‌ها توصیف کرده است. گوگل با استفاده از این الگوریتم، سعی می‌کند تا از نگاه دقیق به عبارت جست‌وجو شده فراتر برود و کلمات هم‌معنی و هیستوری سرچ کاربر را نیز در نظر بگیرد و با استفاده از آن‌ها نتایج را نمایش دهد.
- الگوریتم مدیک (Medic): انتشار الگوریتم مدیک در ۴ می ۲۰۱۸، تأثیر زیادی بر وبسایت‌های پزشکی و همچنین وبسایت‌هایی که اطلاعات حساس برای تصمیم‌گیری ارائه می‌کنند، داشت (مثل وبسایت‌های مالی، حقوقی و تحصیلی). جزییات این الگوریتم هیچ‌گاه به صورت دقیق توسط گوگل مشخص نشده است. چیزی که می‌دانیم این است که گوگل سعی می‌کند تا در وبسایت‌هایی با موضوعات حساس (که پیشتر به آن اشاره کردیم)، به سه اصل تخصص، اعتبار و اعتماد، تکیه کند. مثلاً در حوزه پزشکی، گوگل به وبسایت‌هایی امتیاز بالا می‌دهد که از تخصص و اعتبار آن‌ها اطمینان داشته باشد. حالا این که این اطمینان چگونه حاصل می‌شود، مشخص نیست.
- الگوریتم برت (Bert): این الگوریتم گوگل که در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹ منتشر شده، با استفاده از فناوری پردازش زبان، سعی می‌کند تا معانی عبارات جست‌وجو شده، متن‌ها و ارتباط بین محتواهای مختلف را بفهمد. این الگوریتم در واقع به نوعی، ترکیبی از الگوریتم‌های پاندا، مرغ‌مگس‌خوار و RankBrain است که در آن تلاش می‌شود تا نکات ظریف و پنهان موجود در عبارات جست‌وجو شده و نتایج، مشخص شود.
آخرین الگوریتم‌های گوگل
تقریباً از سال ۲۰۱۷ به بعد، گوگل سعی کرده تا آخرین به‌روزرسانی‌هایش را «به‌روزرسانی هسته اصلی» بنامد و از نام‌گذاری‌های جداگانه برای آن‌ها خودداری کرده. همچنین در مورد این که هر کدام از این به‌روزرسانی‌ها چه تأثیری داشته، روشنگری کمتری وجود داشته است. متخصصین سئو سعی می‌کنند تا با دنبال کردن تغییرات به وجود آمده در گوگل، تأثیر این الگوریتم‌ها را حدس بزنند. اما همان طور که از ظاهر امر پیداست، کار بسیار دشواری است و هیچ گاه نمی‌توان از این طریق به نتیجه قطعی رسید. احتمال زیادی نیز وجود دارد که منظور گوگل از «به‌روزرسانی هسته اصلی»، به‌روزرسانیِ الگوریتم‌های قبلی و اضافه کردن چیزهای جدید به آن‌ها باشد.
همان طور که اشاره کردیم، از آن جایی که گوگل تأثیر این به‌روزرسانی‌ها را مستقیماً اعلام نمی‌کند، شما باید برای درک بهتر آن‌ها، بلافاصله بعد از هر به‌روزرسانی، رتبه سایت خود در کلمات کلیدی هدف را بررسی کنید. زمانی که به‌روزرسانی انجام شد، با دیدن تغییراتی که در رتبه سایت شما و همچنین رتبه رقبا به وجود آمده، می‌توانید فاکتورها و عوامل احتمالی دخیل در آن را تخمین بزنید.
