تلگرام مارکتینگ چیست؟
تلگرام مارکتینگ به معنای استفاده از پیام‌رسان تلگرام برای بازاریابی و تبلیغ برند است. تلگرام قابلیت‌های زیادی دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان افزایش خیره‌کننده‌ای در فروش ایجاد کرد و خدمات به مشتریان و مخاطبان را گسترش داد. در این مقاله ابتدا به پاسخ این پرسش می‌پردازیم که چرا تلگرام اهمیت دارد و به یکی از مهم‌ترین ابزارهای بازاریابی، خصوصاً در ایران تبدیل شده است. در ادامه نیز به مراحل مختلف تلگرام مارکتینگ و تعیین استراتژی آن می‌پردازیم. همچنین در مورد ابزارها و ویژگی‌های مختلف تلگرام که در اختیار بازاریابان قرار دارد، توضیحاتی ارائه می‌دهیم.
تلگرام یک سرویس پیام‌رسان بر پایه‌ی رایانش ابری (cloud computing) است که قابلیت‌های دیگری نظیر تماس صوتی و تصویری نیز دارد. هر چند برخی از ویژگی‌های تلگرام باعث شده تا بسیاری آن را فراتر از یک پیام‌رسان بدانند و آن را یک شبکه اجتماعی محسوب کنند. تلگرام در سال ۲۰۱۳ توسط دو برادر به نام‌های نیکولای و پاول دوروف تأسیس شد. دفتر مرکزی آن در ابتدا در سنت‌پترزبورگ قرار داد داشت، اما بعدها به خاطر مشکلاتی که در روسیه برایشان به وجود آمد، به دوبی نقل مکان کردند. تلگرام در لندن، برلین و سنگاپور هم دارای دفتر است.
چرا تلگرام مارکتینگ مهم است؟
پیام‌رسان تلگرام بر روی دستگاه‌های مختلف از جمله موبایل، تبلت و لپتاپ ارائه شده است. سرعت و امنیت بالایی دارد و مهم‌تر این که استفاده از آن رایگان است. در ژانویه ۲۰۲۱، تلگرام از مرز ۵۰۰ میلیون کاربر فعال عبور کرد. روزانه هم حدود ۱٫۵ میلیون نفر تلگرام را دانلود و نصب می‌کنند. از نظر بین‌المللی، شاید تلگرام با رسیدن به پیام‌رسان واتسپ از نظر تعداد کاربران، فاصله‌ی زیادی داشته باشد. اما زمانی که در مورد ایران به صورت خاص صحبت کنیم، قضیه کاملاً فرق می‌کند. گفته می‌شود تلگرام در ایران بیش از ۵۰ میلیون کاربر دارد. این یعنی بیش از نیمی از جمعیت ایران، از تلگرام استفاده می‌کنند. پس می‌توان گفت که تلگرام پتانسیل بسیار بالایی برای بازاریابی دارد و تلگرام مارکتینگ یکی از بهترین روش‌ها برای راه‌اندازی و اداره‌ی یک کسب و کار است که می توانید تکنیک های آن را در دوره آنلاین بازاریابی تلگرام یاد بگرید.
البته اهمیت تلگرام مارکتینگ فقط به خاطر تعداد کاربرانش نیست. بلکه ابزارهایی که تلگرام در اختیار شما قرار می‌دهد هم در این موضوع نقش زیادی دارد:
- قابلیت ایجاد کانال در تلگرام به بازاریابان اجازه می‌دهد تا مخاطبانشان را از آخرین اخبار خود آگاه کنند. در تلگرام شما می‌توانید کانال‌هایی به صورت عمومی یا خصوصی ایجاد کنید و مشتریان و مخاطبان خود را برای پیوستن به آن دعوت نمایید. در کانال خود می‌توانید عکس‌ها و ویدئوهای بیشتری از محصولات خود منتشر کنید و در مورد برند و تاریخچه آن صحبت کنید. همچنین می‌توانید تیم خود را نیز در آنجا معرفی کرده و پیشاپیش مخاطبان را از محصولات و یا تخفیف‌های جدید باخبر کنید.
- گروه‌های تلگرامی به بازاریابان اجازه می‌دهد تا به صورت مستقیم با مخاطبان و مشتریان در ارتباط باشند. در گروه‌های تلگرامی مشتریان مستقیماً می‌توانند با شما و با یکدیگر صحبت کنند. مهم‌ترین مزیت آن هم این است که مخاطبان جدید می‌توانند با مشتریان قدیمی شما صحبت کنند و به مشتری راغب (lead) تبدیل شوند.
- با استفاده از بات‌های تلگرامی، سرویس پشتیبانی از مشتریان می‌تواند به صورت ۲۴ ساعته و در ۷ روز هفته، ادامه داشته باشد. بات‌های تلگرامی به مانند دستیاران آنلاین هستند که می‌توانید بسیاری از وظایف روزانه را به آن‌ها بسپارید. مثلاً این بات‌ها می‌توانند سوالات متداول مشتریان را پاسخ دهند، سفارش بگیرند و یا محصولات مختلف را به آن‌ها معرفی کنند. همه‌ی این کارها توسط یک برنامه کامپیوتری که نوشته شده انجام می‌شود. بنابراین همه چی خودکار است و این کارها می‌تواند در هر ساعتی از شبانه‌روز و در هر روزی از هفته انجام شود. راه‌های زیادی برای ساختن بات تلگرامی وجود دارد. اگر با زبان‌های برنامه‌نویسی مانند پایتون آشنایی داشته باشید، خودتان می‌توانید یک بات تلگرامی بنویسید. اگر زبان برنامه‌نویسی هم بلد نباشید، مشکلی وجود ندارد. با استفاده از وبسایت‌ها و برخی بات‌ها نظیر @BotFather می‌توانید یک بات برای خود بسازید.
- با استفاده از تلگرام می‌توان ترافیک بیشتری را روانه‌ی وبسایت کرد. با اشتراک‌گذاری لینک وبسایت و صفحات فرود در کانال‌ها یا گروه‌های تلگرامی خود می‌توانید ترافیک و بازدید سایت را نیز افزایش دهید.
- تلگرام ابزارهایی نظیر نظرسنجی (Poll) و کوییز نیز در اختیار شما قرار می‌دهد. با استفاده از آن‌ها می‌توانید در مورد مسائل مختلف از کاربران نظرسنجی کنید یا کوییز بسازید و از کاربران در مورد زمینه‌ی کاری خود سوال بپرسید. سپس پاسخ سوال را به شکلی که برای کاربران جذاب باشد، در اختیارشان قرار دهید. این ابزارها باعث می‌شوند تا درگیری کاربران (Engagement) با کانال و کسب‌وکار شما بیشتر شود که در نهایت منفعت زیادی برایتان خواهد داشت.
استراتژی تلگرام مارکتینگ
حال که با برخی از ویژگی‌ها و ابزارهای مهم تلگرام آشنا شدیم، می‌توانیم به این مسئله بپردازیم که از آن‌ها چگونه می‌توانید در استراتژی تلگرام مارکتینگ خود استفاده کنید. سعی می‌کنیم تا در ۳ مرحله، نحوه تعیین استراتژی و شروع به کار تلگرام مارکتینگ را توضیح دهیم.
۱. تعیین اهداف
همواره در تعیین هر نوع استراتژی، تعیین هدف یا اهداف، اولین مرحله است. هدف شما مشخص می‌کند که باید از چه ابزارهایی استفاده کنید، از چه نوع محتواهایی بهره ببرید و چه شاخص‌هایی را در نظر داشته باشید. از طریق تلگرام، می‌توانید اهداف زیر را در نظر داشته باشید:
- روانه کردن ترافیک به سمت وبسایتتان
- افزایش درگیری کاربران و مخاطبان
- ایجاد یک رابطه مبتنی بر اعتماد با مخاطبان
- خودکارسازی کارهای روتین و تکراری
- پشتیبانی و ارتباط با مشتریان
- افزایش فروش
- تبلیغ محصولات و خدمات جدید
به طور مثال اگر بخواهید یک رابطه مبتنی بر اعتماد با مشتریان فعلی خود ایجاد کنید و در عین حال فروش خود را افزایش دهید، می‌توانید یک کانال خصوصی برای قدیمی‌ترین و وفادارترین مشتریان خود بسازید. و آن‌ها را از محصولات و خدمات جدید، زودتر آگاه کنید. همچنین می‌توانید با ایجاد نظرسنجی، ترجیحات آن‌ها را در فروش‌های آینده خود در نظر بگیرید. مثلاً ببینید که آن‌ها مایل هستند که کدام محصول یا خدمت تخفیف بخورد.
۲. شروع به کار در تلگرام
بعد از تعیین اهداف مورد نظرتان، نوبت به شروع به کار در تلگرام می‌رسد. همان طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، برای تلگرام مارکتینگ، سه گزینه در اختیار شما قرار دارد: گروه، کانال و بات تلگرامی.
گروه
در گروه‌های تلگرامی می‌توانید هر تعداد عضو که بخواهید به آن‌ها اضافه کنید. تلگرام به شما اجازه می‌دهد تا گروه‌هایی با ۲۰۰ هزار عضو بسازید. کاربران بعد از پیوستن به گروه، می‌توانند در آن پیام بفرستند یا عکس، ویدئو یا فایل‌های صوتی به اشتراک بگذارند. گروه شما می‌تواند عمومی یا خصوصی باشد. اگر عمومی باشد، کاربران می‌توانند با جست‌وجو آن را پیدا کنند و تاریخچه گروه و چت‌های قبلی را نیز ببینند. اگر گروه خصوصی باشد، کاربران تنها موقعی می‌توانند به گروه بپیوندند که خودتان آن‌ها را اضافه کنید یا لینک پیوستن به گروه را برایشان بفرستید.
برای اداره‌ی بهتر گروه، ابزارهای مختلفی در اختیار شما قرار دارد. می‌توانید چند ادمین برای گروه تعیین کنید و اختیارات آن‌ها را نیز به انتخاب شماست. می‌توانید پیام‌ها را پاک کنید، کاربران خاطی را از گروه اخراج کنید و پیام‌های مهم را در گروه سنجاق (Pin) کنید. همچنین می‌توانید به صورت ناشناس نیز در گروه به فعالیت بپردازید. کارهایی که کاربران می‌توانند در گروه انجام دهند نیز زیر نظر شماست و می‌توانید برای آن‌ها محدودیت تعیین کنید. مثلاً این که بتوانند افراد جدیدی را به گروه بیاورند یا این که محدودیت فواصل ارسال پیام در گروه چقدر باشد.
کانال
کانال‌های تلگرامی معمولاً برای اطلاع‌رسانی به دسته بزرگی از کاربران ساخته می‌شوند. در کانال فقط ادمین‌ها می‌توانند پیام به اشتراک بگذارند و اعضا فقط نظاره‌گر هستند. بر خلاف گروه، اعضای کانال نمی‌توانند دیگر اعضا را ببینند و این فقط ادمین‌ها هستند که می‌توانند اعضای کانال را مشاهده کنند.
در کانال تعداد افرادی که هر پست را مشاهده کرده‌اند، مشخص می‌شود. همچنین اگر بیشتر از ۵۰۰ عضو داشته باشید، تلگرام اطلاعات آماری بیشتری از کاربران در اختیارتان قرار می‌دهد، مانند:
- زبان مورد استفاده کاربران
- تعداد کاربرانی که کانال پیوسته‌اند، خارج شده‌اند یا کانال را بی‌صدا (mute) کرده‌اند
- این که کاربران کانال شما را چگونه پیدا کرده‌اند و به آن پیوسته‌اند
- اطلاعات آماری مربوط به بازدید و تعامل مخاطبان با پست‌ها
در کانال می‌توانید پست‌ها را به صورت خودکار منتشر کنید. یعنی برای آن‌ها ساعت و زمان مشخص کنید تا پست در وقت مشخص شده به صورت خودکار ارسال شود. همچنین می‌توانید پست‌ها را به صورت بی‌صدا ارسال کنید. مثلاً اگر در ساعات شب می‌خواهید پستی بفرستید، می‌توانید از این ویژگی استفاده کنید تا نوتیفیکیشن باصدا به کاربران ارسال نشود. در کانال‌های تلگرام از هشتگ نیز می‌توانید استفاده کنید. از طریق هشتگ، کاربران می‌توانند به راحتی پست‌های مرتبط را پیدا کنند. هویت ادمین‌ها در پست‌های ارسالی مشخص نمی‌شود، اما می‌توان برای هر ادمین یک امضا مشخص کرد که در پایین پست نشان داده می‌شود. با این حال باز هم فقط یک نام نمایش داده می‌شود و کاربران نمی‌توانند به اکانت ادمین مورد نظر دسترسی داشته باشند. می‌توانید قابلیت کامنت گذاشتن پای پست‌های کانال را نیز فعال کنید. از این طریق کاربران می‌توانند نظرات خود را در مورد هر پست به صورت مستقیم بیان کنند.
بات تلگرامی
برای پشتیبانی ۲۴/۷ از مشتریان خود می‌توانید یک بات تلگرامی بسازید. برای ساخت بات تلگرامی، لزوماً نیازی به دانش کدنویسی ندارید.
اگر دارای کسب‌وکاری هستید که روزانه صدها و هزاران مخاطب برایتان پیام می‌فرستند، به طور قطع به یک بات تلگرامی احتیاج خواهید داشت. بات تلگرامی برای شما یک دستیار مجازی خواهد بود که می‌تواند با کاربران از طریق سناریوهای از پیش تعیین شده و برنامه‌ریزی شده، گفت‌وگو کند. بات‌ها می‌توانند اطلاعات بیشتری از برند شما در اختیار کاربران قرار دهند، کاتالوگ‌ها را برایشان بفرستند، قیمت‌ها را به اشتراک بگذارند، سوالات متداول را جواب دهند و سفارش بگیرند. به طور کلی، هر کار روتین و تکراری را می‌توانید به بات‌ها بسپارید. بات‌ها انعطاف‌پذیری زیادی دارند و هر چه بیشتر برایشان وقت بگذارید، کارهای بیشتری می‌توانند برایتان انجام دهند.
نحوه طراحی بات هم این گونه است که شما یک سری سوال یا دستور آماده می‌کنید که کاربران می‌توانند آن‌ها را به بات بفرستند و پاسخشان را بگیرند. هر چه تعداد دستورهای یک بات بیشتر باشد، پیشرفته‌تر و بهتر خواهد بود. همچنین می‌توانید بات را به گونه‌ای طراحی کنید که با توجه به کلیدواژه‌های موجود در پیام کاربر، به او پاسخ بدهد.
۳. تبلیغ
بعد از تعیین اهداف و راه‌اندازی گروه، کانال یا چت تلگرامی، نوبت به آن می‌رسد که آن‌ها را تبلیغ کنید و مخاطبان خود را از وجودشان آگاه سازید. در ادامه به معرفی راه‌هایی می‌پردازیم که از طریق آن‌ها می‌توانید حضور خود در تلگرام را تبلیغ کنید:
- وبسایت: یکی از بهترین نقاط برای شروع تبلیغ حضورتان در تلگرام، وبسایت خودتان است. از پربازدیدترین صفحات خود برای تبلیغ کانال تلگرامی خود استفاده کنید. البته باید دلایل خوبی برای قانع کردن کاربران داشته باشید. مثلاً به آن‌ها بگویید که در کانالتان چه چیزهایی منتشر می‌کنید که ممکن است به دردشان بخورد. یا مثلاً بگویید که با استفاده از بات تلگرامی‌تان، چقدر کارشان راحت‌تر می‌شود. همچنین می‌توانید با برگزاری مسابقه و دادن جوایز مختلف، کاربران را به پیوستن به کانال یا گروه تلگرامی خود تشویق کنید.
- شبکه‌های اجتماعی: امروزه شبکه‌های اجتماعی فرصت‌های زیادی را در اختیار ما قرار داده‌اند. شما ممکن است در فیس‌بوک، اینستاگرام، توییتر یا لینکدین دارای صدها یا هزاران دنبال‌کننده باشید. از همین راه‌ها می‌توانید مخاطبان خود را تشویق کنید که به برند شما در تلگرام نیز بپیوندند. مثلاً توصیه می‌شود که لینک کانال یا گروه تلگرامی خود را در بیوی اینستاگرام قرار دهید.
- تبلیغ در دیگر کانال‌ها: می‌توانید از کانال‌های پرمخاطب تلگرام برای تبلیغ کانال خود استفاده کنید. مثلاً می‌توانید در ازای دادن تخفیف یا پول به کانال‌های پر مخاطب، از آن‌ها بخواهید که کانالتان را تبلیغ کنند. البته دقت کنید که کانال مورد نظر، حتماً باید از نظر زمینه‌ای با کار شما مرتبط باشد.
- تبلیغ در دیگر گروه‌ها: گروه‌های پرمخاطب تلگرامی نیز فضای خوبی برای معرفی گروه یا کانال شما هستند. اما دقت داشته باشید که تبلیغات در گروه مورد نظر ممنوع نباشد.
ویژگی‌های مختلفی که گفتیم، تنها تعدادی از ابزارهای تلگرام هستند. ابزارهای تلگرام بسیار متعددند و روز به روز نیز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. با هر به‌روزرسانی جدید، تلگرام ابزارهای فوق‌العاده مفید و جدیدی را به پلتفرمش اضافه می‌کند. رشد کاربران تلگرام نیز روز به روز بیشتر می‌شود. همه‌ی این‌ها تلگرام مارکتینگ را به یکی از بهترین راه‌های فروش و تبلیغ مخصولات تبدیل کرده است.
