دیجیتال مارکتینگ چیست؟ آشنایی با بازاریابی دیجیتال
دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال، به تمام فعالیتهای بازاریابی گفته میشود که از طریق ابزارهای دیجیتال نظیر اینترنت، موبایل و کامپیوتر صورت میپذیرد. در مورد سرآغاز دیجیتال مارکتینگ، ادعاهای مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند که دیجیتال مارکتینگ مختص هزارهی سوم میلادی است و با ظهور و گسترش اینترنت شکل گرفته است. اما برخی دیگر نیز میگویند که بازاریابی دیجیتال از اواخر قرن نوزدهم میلادی و با اختراع رادیو آغاز شده است. اما گزارهی قطعی این است که در قرن حاضر و با پیشرفت فناوری و افزایش ضریب نفوذ اینترنت، دیجیتال مارکتینگ اهمیتی بیش از پیش یافته؛ به گونهای که امروز به عنوان یکی از تخصصها و زیرمجموعههای بازاریابی مطرح میشود.
اهمیت بازاریابی دیجیتال را در زندگی روزمره نیز میتوانید حس کنید. امروزه به دنبال هر خدمت یا محصولی که باشیم، کار خود را با جستوجوی آنلاین آغاز میکنیم. بنابراین برای همهی کسبوکارها ضرورتی ایجاد شده که در دنیای آنلاین نیز حضور داشته باشند، وگرنه از رقبایشان جا میمانند شما هم می توانید با شرکت در دوره طراحی سایت و دیجیتال مارکتینگ این مهارت را یاد بگبربد.
انواع راههای دیجیتال مارکتینگ
در دیجیتال مارکتینگ از راهها و کانالهای ارتباطی مختلفی برای ارتباط با مخاطبان و مشتریان استفاده میشود. تقریباً تمامی این راهها یک ویژگی مشترک دارند: همهی آنها بر بستر اینترنت واقع شدهاند. از وبسایتِ برندها گرفته تا تبلیغات دیجیتال و ایمیلی، در حال حاضر، دیجیتال مارکتینگ طیف وسیعی از راهها و تاکتیکهای مختلف را شامل میشود. هر کدام از راهها ویژگیهای مخصوص خود را دارند و برای اهداف مختلفی استفاده میشوند. فلذا یک دیجیتال مارکتر باید بر اساس استراتژیای که مشخص کرده، راههای مناسب برای بازاریابی را برگزیند.
در اینجا تعدادی از معروفترین و متداولترین راهها و تاکتیکهای دیجیتال مارکتینگ را فهرست میکنیم و در ادامه نیز به توضیح مختصری از هر کدام میپردازیم.
- بهینهسازی برای موتورهای جستوجو (SEO)
- بازاریابی محتوا (Content Marketing)
- بازاریابی شبکههای اجتماعی (Social Media Marketing)
- تبلیغات بر اساس کلیک (PPC)
- بازاریابی از طریق مشارکت در فروش (Affiliate Marketing)
- اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation)
- بازاریابی از طریق ایمیل (Email Marketing)
- بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
- بازاریابی از طریق محتوای اسپانسر شده (Sponsored Content)
بهینهسازی برای موتورهای جستوجو (SEO)
بهینهسازی برای موتورهای جستوجو یا سئو به مجموعه فعالیتهایی گفته میشود که از طریق آن تلاش میشود تا وبسایت شما حائز رتبه بهتری در نتایج موتورهای جستوجو شود. از این طریق، ترافیک سایت شما بالاتر میرود و احتمال این که این مخاطبان به مشتری تبدیل بشوند نیز بیشتر میشود. برای سئو نیز رویکردهای متفاوتی وجود دارد که هر وبسایت ممکن است یک یا چندتا از آنها را اجرایی کند:
- سئوی صفحات سایت:
- تمرکز این رویکرد بر خود سایت و محتواهایی است که در صفحات مختلف آن وجود دارد. با تحقیق در مورد کلمات کلیدی و موضوعات مهم، میتوان محتواهایی تولید کرد که به درد کاربران میخورد و از این طریق ترافیک خوبی عاید سایت خواهد شد. یکی از بهترین راهها، پاسخ دادن به سوالات مهمی است که کاربران از موتورهای جستوجو میپرسند. با پیدا کردن این سوالات در حوزهی تخصصی خود و پاسخ دادن به آنها (خصوصاً سوالاتی که جوابشان پیدا نمیشود یا کمتر پیدا میشود) میتوانید رتبهی خوبی در صفحات نتایج گوگل و دیگر موتورهای جستوجو به دست بیاورید.
- استفاده از بکلینک:
بکلینک در واقع لینکی است که سایتهای دیگر به سایت شما میدهد. لینک شدن سایت شما در صفحات مختلف اینترنت، اتفاق مثبتی برایتان خواهد بود و وضعیت شما را در صفحه نتایج جستوجو بهبود قابل توجهی میبخشد. از طریق شبکهسازی با سایتهای مشابه و انتشار پستهای مهمان، میتوان برای سایت بکلینکهای متعددی ایجاد کرد. همچنین اگر محتوای سایت به اندازه کافی مفید و درخور توجه باشد، سایتهای دیگر به شما لینک خواهند داد و در حقیقت بکلینک به صورت خودبهخود ایجاد خواهد شد. - سئوی تکنیکال:در این نوع از سئو، بر روی طراحی و کدهای سایت کار میشود. فشردهسازی عکسها و بهینهسازی فایلهای CSS از جمله کارهایی است که سرعت بارگذاری سایت را بالا میبرد؛ و سرعت بارگذاری سایت یکی از فاکتورهای مهم برای گوگل است.
بازاریابی محتوا (Content Marketing)
بازاریابی محتوا به معنای تولید و انتشار محتوای باکیفیت و باارزش در انواع مختلف به منظور جذب مخاطب و تبدیل آنها به مشتری است. کلمهی کلیدی در تعریف بازاریابی محتوا، «باارزش بودن» است. در این نوع بازاریابی سعی میشود تا با تولید محتوا، به مخاطب ارزش اضافه شود. از همین طریق، مخاطب خودبهخود جذب خواهد شد.
در بازاریابی محتوا نیز از راهها و فرمهای مختلف محتوایی استفاده میشود که تعدادی از آنها را در ادامه آوردهایم:
- پست وبلاگ
- اینفوگرافیک
- ویدئو
- کتاب الکترونیکی و وایتپیپر
در دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی محتوا یکی از مهمترین و بهینهترین راههای جذب مخاطب و مشتری است. در حال حاضر تقریباً تمامی کسبوکارها از این نوع بازاریابی استفاده میکنند. از کوچکترین کسبوکارها گرفته تا کمپانیهای بزرگ نظیر مایکروسافت و اپل. اما چرا بازاریابی محتوا تا این حد مهم است؟ در اینجا دلایل اهمیت بازاریابی محتوا را برمیشماریم:
- از این طریق آگاهی مخاطبان از برند شما بالاتر میرود و با محصولات و خدمات شما بیشتر آشنا میشوند.
- بازاریابی محتوا به مشتریان نشان میدهد که محصولات و خدمات شما، چگونه مشکلاتشان را حل خواهد کرد.
- بازاریابی محتوا، نرخ تبدیل مخاطب به مشتری را با شیب زیادی افزایش میدهد.
- یک رابطه صمیمی میان مشتریان و کسبوکار ایجاد میکند که در نهایت باعث افزایش وفاداری مشتریان به برند میشود.
بازاریابی شبکههای اجتماعی (Social Media Marketing)
بازاریابی شبکههای اجتماعی به معنای استفاده از وبسایتها و شبکههای احتماعی برای بازاریابیِ محصولات و خدمات یک کسبوکار است. به بیان دیگر، در بازاریابی شبکههای اجتماعی، محتواهای مناسب برای هر پلتفرم تولید میشود تا ضمن جذب مخاطب، کسبوکار مربوطه نیز تبلیغ شود. هدف از این نوع بازاریابی، ایجاد یک کانال ارتباطی میان کسبوکار و مخاطبان یا مشتریان است تا از این طریق، آنها برند مورد نظر را بهتر بشناسند.
مواردی که در ذیل آمده، مهمترین و پراستفادهترین شبکههای اجتماعی حال حاضر هستند.
با توجه به حضور گسترده مردم در شبکههای اجتماعی، استفاده از این پلتفرمها از بدیهیترین و بهترین راهها برای بازاریابی و تبلیغ است.
تبلیغات بر اساس کلیک (PPC)
تبلیغات بر اساس کلیک یا Pay Per Click روشی است که در آن تبلیغ سایت یا کسبوکار شما در یک سایت پربازدید قرار داده میشود و شما بر اساس تعداد کلیکهایی که بر روی آن تبلیغ میشود، به صاحب سایت پول پرداخت میکنید. یکی از معمولترین انواع PPC، تبلیغات در گوگل یا همان Google Ads است. در این شیوه، تبلیغ سایت شما در صفحه نتایج جستوجوی گوگل نمایش داده میشود و شما بر مبنای تعداد کلیکهایی که بر روی لینک سایتتان میشود، به گوگل پول پرداخت میکنید. سایتهای دیگر نظیر فیسبوک، توییتر و لینکدین نیز قابلیت انتشار تبلیغات کلیکی را دارند.
بازاریابی از طریق مشارکت در فروش (Affiliate Marketing)
در این نوع بازاریابی، شخص بازاریاب از طریق پلتفرمهایی که در اختیار دارد، محصول یا خدمت مورد نظر را تبلیغ میکند و به ازای هر محصول یا خدمتی که فروخته میشود، کمیسیون دریافت میکند. معمولاً اینفلوئنسرها و اشخاصی که دنبالکنندگان زیادی در شبکههای اجتماعی یا وبسایت خود دارند، این نوع از بازاریابی را انجام میدهند. البته باید توجه داشته باشید که تبلیغ محصول در ازای دریافت پول با بازاریابی از طریق مشارکت در فروش تفاوت دارد. در مورد اول، شخص خدمت یا محصولی را تبلیغ میکند و بدون توجه به میزان فروش، دستمزد میگیرد. اما در بازاریابی از طریق مشارکت در فروش، شخص بازاریاب حتماً باید محصول را بفروشد تا بتواند درآمد داشته باشد.
اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation)
اتوماسیون بازاریابی به شیوههایی از تبلیغات اشاره دارد که به وسیلهی نرمافزار و به صورت اتوماتیک انجام میشود. مثلاً ارسال خبرنامه ایمیلی به صورت هفتگی، انتشار پست در شبکههای اجتماعی و وبلاگ میتواند به صورت تنظیمشده از قبل انجام شود. هدف از اتوماسیون بازاریابی، فقط صرفهجویی و جلوگیری از تکرار نیست. بلکه بازاریابان سعی میکنند تا از این طریق تجربهی بهتری را برای مشتریان رقم بزنند. در سالهای اخیر، استفاده از نرمافزارهای اتوماسیون بازاریابی بسیار معمول شده است. همین باعث شده تا یک تصور غلط نیز از آن به وجود بیاید. برخی از بازاریابان تصور میکنند که صرفاً با اتوماسیون میتوانند رشد ایجاد کنند. در صورتی که استفاده اتوماسیون، لزوماً به معنای جذب مخاطب جدید نیست و برای جذب مخاطب باید استراتژی قویتری تنظیم شود.
بازاریابی از طریق ایمیل (Email Marketing)
کسبوکارهای زیادی از ایمیل به عنوان راهی برای ارتباط با مخاطبان و مشتریان خود استفاده میکنند. بازاریابی ایمیلی به معنای استفاده از ایمیل برای تبلیغ و ترویج خدمات یا محصولات یک کسبوکار است. از طریق کانال ارتباطی ایمیل، مخاطبان و مشتریان میتوانند از آخرین محصولات و تخفیفهای ارائه شده باخبر شوند. همچنین بازاریابی از طریق ایمیل میتوانند در جذب مخاطب، بالا بردن آگاهی از برند، ایجاد ارتباط با مشتری و حفظ آن نقش مهمی داشته باشد.
بازاریابی از طریق ایمیل به خاطر ارزان بودن و همچنین بازدهی بالا، محبوبیت زیادی دارد. علاوه بر ایجاد یک رابطه میان کسبوکار و مشتری، از طریق بازاریابی ایمیلی میتوانید ترافیک خوبی را به وبلاگ و یا شبکههای اجتماعی خود روانه کنید. اهمیت زیادی دارد که فهرست ایمیلهای خود را دستهبندی کنید و برای هر نفر، ایمیل مخصوص به خودش را بفرستید. بدیهی است ایمیلی که برای یکی از مشتریان ثابت خود میفرستید، باید با ایمیلی که برای مشتری یا مخاطب جدید فرستاده میشود، تفاوت داشته باشد.
خرید لیست ایمیل و ارسال ایمیلهای فلهای، یکی از اشتباهات متداول در این نوع بازاریابی است. این کار نتیجهای جز اسپم شدن ایمیلهای شما ندارد. به جای آن میتوانید به مخاطبینی که با ایمیل خود در سایت ثبت نام میکنند، تخفیف دهید. یا مثلاً برای کسانی که در خبرنامه ثبت نام میکنند، هزینه ارسال رایگان باشد. با استفاده از این راهها و راههای بسیار دیگر، میتوانید یک فهرست ایمیل خوب برای خود بسازید که بازدهیاش بسیار بیشتر از فهرستهای فروشی خواهد بود.
نکتهی مهم دیگر این است که زمانی ایمیل بفرستید که واقعاً لازم باشد. یعنی نباید از اعتماد مشتریان خود سواستفاده کنید و مدام برایشان ایمیل بفرستید. در این صورت مشتریان علاقه و اعتمادشان را از دست میدهند و احتمالاً عضویتشان را نیز لغو میکنند.
بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)
به زبان ساده، در بازاریابی درونگرا با استفاده از تکنیکهای مختلف، مخاطب به سمت کسبوکار کشیده میشود. در واقع بازاریابی درونگرا در مقابل بازاریابی برونگرا (Outbound Marketing) قرار میگیرد. که در آن کسبوکارها با استفاده از راههای نظیر تبلیغات تلویزیونی، خود را در مسیر مخاطب قرار میدهد. به زبان بازاریابی دیجیتال، میتوان گفت که در بازاریابی درونگرا با استفاده از تکنیکها و راههایی مثل سئو، شبکههای اجتماعی و بازاریابی محتوا، توجه مخاطب را به خود جلب میکنیم.
یکی از مهمترین مزایای بازاریابی درونگرا این است که مناسبترین مخاطب را در بهترین زمان به شما میرساند. فرض کنید که شما یک سایت فروش موبایل دارید و در آن محتواهایی نیز در مورد بررسی موبایل منتشر میکنید. از طرف دیگر، ممکن است مخاطبی به دنبال مقاله یا محتوایی با موضوع بررسی یک گوشی خاص موبایل باشد. این شخص از طریق جستوجو به سایت شما میرسد. اگر از محتوای شما راضی باشد و از آن استفاده کند، احتمال این که خریدش را نیز از شما انجام دهد، بیشتر میشود. در صورتی که در روشهای سنتی، شما محصول را برای عدهی زیادی از مردم تبلیغ میکنید که بیشترشان نیازی به آن محصول ندارند. در واقع صرفاً پول زیادی هدر میرود. به همین خاطر بازاریابی درونگرا در مقایسه با روشهای سنتی بسیار بهینهتر است.
بازاریابی از طریق محتوای اسپانسرشده (Sponsored Content)
در این نوع از بازاریابی، شما به یک برند، وبسایت یا یک اینفلوئنسر پول پرداخت میکنید و آنها در ازای این پول، محصول یا محتوایی که راجع به محصولتان است را تبلیغ میکنند. مشهورترین نوع محتوای اسپانسر شده، تبلیغاتی است که اینفلوئنسرها برای برندهای مختلف انجام میدهند. همچنین ممکن است برخی وبسایتها یا شبکههای اجتماعی نیز محتوای اسپانسرشده به کاربران نشان دهند.
احتمالاً در اینستاگرام و یا توییتر، با این دست از محتواها که با برچسب نیز مشخص میشوند، مواجه شدهاید. در واقع محتوای اسپانسر شده یک نوع تبلیغ است، اما در هر پلتفرم، در قالب خاص همان پلتفرم منتشر میشود. به طور مثال در اینستاگرام این نوع محتوا به صورت یک استوری یا پست نمایش داده میشود. یا در توییتر محتوای اسپانسرشده را به صورت یک توییت میبینیم. مزیت اصلی این نوع بازاریابی این است که محتوای شما به تعداد زیادی از کاربران نشان داده میشود. شبکههای اجتماعی با توجه به دادههایی که در اختیار دارند، میتوانند محتوای مورد نظر را برای عدهی خاصی که از نظر شما مناسبتر است، نمایش دهند (مثلاً برای یک گروه سنی خاص).
بازاریابی دیجیتال، فرصتهای زیادی را در اختیار کسبوکارها قرار میدهد تا آنها بتوانند به رشد خود ادامه دهند. اما میزان موفقیت آنها در این راه، به شناخت و تسلطشان بر این تخصص بستگی دارد.