ویژگی های یک طراحی سایت خوب

آن چه که موجب موفقیت و پرطرفدار شدن یک سایت می‌شود، کارایی و سودمندی آن وبسایت برای کاربران است. امروزه رویکرد کاربردمحور در طراحی سایت، به رویکرد اصلی تبدیل شده. همگان دریافته‌اند که تنها با در نظر گرفتن تجربه کاربر می‌توانند سایت های خوب طراحی کنند.

سوالی که در این جا می‌تواند به وجود بیاید این است که طراحی سایت برای کاربر یعنی چه؟ یا سوال مهم تر این که سایتی که با در نظر گرفتن کاربران طراحی می‌شود، چه ویژگی هایی دارد؟ و به طور کلی یک طراحی سایت خوب چه ویژگی هایی دارد؟

در این مقاله قصد داریم تا به ویژگی های یک طراحی سایت خوب بپردازیم و شرح دهیم که در طراحی سایت باید به چه نکات و زوایایی توجه بیشتری داشته باشید تا بتوانید سایت مفیدتر و با کارایی بالاتری طراحی کنید.

بررسی انتظارات کاربران

پیش از این که به اصول یک طراحی سایت خوب بپردازیم، باید ببینیم که یک کاربر چه انتظاراتی از یک سایت دارد. به عبارت دیگر باید متوجه شویم چه ویژگی هایی در سایت باعث می‌شود تا کاربر رضایت داشته باشد. در واقع ما برای فهمیدن ویژگی های یک طراحی خوب، باید ابتدا رفتار و انتظارات کاربران را بررسی کنیم.

اساساً رفتار کاربران در اینترنت با رفتار مشتریان در یک مغازه تفاوت چندانی ندارد. به مانند یک مشتری که در یک مغازه گشت و گذار می‌کند، کاربران وب نیز در اینترنت گشت و گذار می‌کنند، صفحات مختلف را می‌بینند و بر روی اولین چیزی که نظرشان را جلب کند، کلیک می‌کنند.

طبعاً کاربری که در موتورهای جست و جو، عبارت یا کلمه‌ای را سرچ می‌کند، به دنبال یافتن یک سایت یا محتوای سودمند است. به محض این که اولین لینکی را که تشخیص دهد احتمالاً برایش مفید است، ببیند، روی آن کلیک می‌کند. اگر آن صفحه، همان چیزی نباشد که کاربر به دنبالش است و نیازش را برطرف نکند، او به صفحه جست و جو برمی‌گردد و به سرچ ادامه می‌دهد.

کاربران چه انتظاری از سایت شما دارند؟

نخستین نکته‌ای که باید در ذهن داشته باشید، این است که کاربران به دنبال کیفیت و اعتبار هستند. اگر یک سایت، محتوای معتبر و با کیفیت ارائه دهد، ممکن است کاربران از مشکلات دیگر سایت چشم پوشی کنند. در واقع آن ها به احتمال زیاد اگر محتوای باکیفیت ببینند، با دیگر اشکالات سایت کنار می‌آیند. مثلاً ممکن است بسیاری از کاربران از این که در یک سایت تبلیغات زیادی وجود داشته باشد، خوششان نیاید. اما اگر محتوای مورد نظرشان در آن سایت باشد، مشکلی با تبلیغات ندارند.

نکته دیگر این است که بیشتر کاربران وقتی یک محتوای جدید می‌بینند، به صورت کامل آن را نمی‌خوانند. بلکه در ابتدا به صورت کلی آن را یک بررسی اولیه می‌کنند و نگاه کلی به آن می‌اندازند. در این نگاه اولیه تنها تیترها و قسمت‌های گل‌درشت محتوا به چشمشان می‌آید. پس اهمیت زیادی دارد که محتواهای سایت و قسمت های مختلف آن، عنوان بندی صحیحی داشته باشند.

کاربران اینترنت معمولاً صبر زیادی ندارند و به دنبال این هستند که در کمترین زمان ممکن به نتیجه برسند. به طوری که اگر بارگذاری سایت شما بیشتر از چند ثانیه طول بکشد، صفحه سایت را می‌بندند. یعنی پایین بودن سرعت سایت می‌تواند باعث شود قبل از این که حتی صفحه بارگذاری شود، کاربر جدیدی را از دست بدهید. بعد از بارگذاری نیز عنوان بندی و ناوبری سایت باید به گونه‌ای باشد که کاربر در کمترین زمان ممکن، جوابش را پیدا کند.

کاربران انتظار دارند تا کنترل گشت و گذارشان در اینترنت بر عهده خودشان باشد. به طور مثال باز شدن صفحه های پاپ آپ یکی از مواردی است که در اکثر موارد می‌تواند موجب نارضایتی کاربر شود و به سرعت سایت مورد نظر را ببندد.

اصول یک طراحی سایت خوب

۱. وضوح و بدیهی بودن

اولین لازمه برای این که یک سایت کارایی لازم را داشته باشد، این است که صفحات مختلف سایت، کاملاً واضح باشند و برای کاربر علامت سوال ایجاد نکنند. می‌توان به شکل عامیانه‌تری هم این موضوع را بیان کرد: به این شکل که کاربری که وارد سایت شما می‌شود، باید بفهمد در سایت شما چه خبر است.

اگر ناوبری و معماری سایت، واضح نباشد، تعداد علامت سوال ها برای کاربر افزایش پیدا می‌کند و این مسئله اصلا خوب نیست. کاربر به سایت شما نمی‌آید که معما حل کند، بنابراین باید با یک ناوبری ساده و واضح مواجه شود که از طریق آن بتواند صفحه مورد نظرش را به سادگی پیدا کند و به جوابش برسد.

۲. کاهش زمان تلف شده

در هر وبسایتی که طراحی می‌کنید، خصوصاً در وبسایت هایی که ابزار یا سرویس خاصی را ارائه می‌کنند، باید تا جای ممکن زمان بین رسیدن کاربر به سایت تا امتحان کردن ابزار سایت را کاهش دهید. این به آن معنی است که نباید زمان کاربر را تلف کنید و وقتش را هدر بدهید. اگر کاربر به سایت شما آمده تا یک ابزار را امتحان کند، باید حداقل با یک کلیک بتواند این کار را انجام دهد. (حداقل به صورت امتحانی).

اما احتمالا شما هم دیده‌اید که در واقعیت چنین اتفاقی نمی‌افتد. بسیاری از وبسایت ها از مراجعه کننده می‌خواهند که برای امتحان ابزارشان، حتماً در سایت ثبت نام کنند و وقت او را با پر کردن فرم می‌گیرند.

نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که کاربر ممکن است حتی پس از امتحان سریع ابزار سایت شما، از آن رضایت نداشته باشد. اما همین که توانسته به سرعت ابزار را تست کند، موجب رضایت او خواهد شد. شما می‌توانید ابزار خود را بهبود دهید و این احتمال زیادی دارد که در نسخه های به روز رسانی شده سایت، چنین کاربری دوباره به سایت شما بازگردد. حال فرض کنید که اگر مجبور می‌شد در سایت ثبت نام کند و کلی وقتش هدر می‌رفت، دیگر امکان نداشت تا به سایت شما برگردد.

پس حالت ایده آل این است که تا جایی که ممکن است، موانع را از بین کاربر و آن چه که کاربر به دنبالش هست را برداریم. این موانع معمولاً چیزهایی مثل پر کردن فرم و ثبت نام در سایت است که در همان لحظات ابتدایی ورود کاربر به سایت، نمی‌تواند فایده‌ای چندانی برای شما داشته باشد.

۳. تلاش برای جلب توجه کاربر

معمولاً محتوای ارائه شده توسط وبسایت در صفحات مختلف شامل متن و تصویر است و در مواردی ممکن است شامل ویدیو نیز بشود. اما استفاده از متن و تصویر نیز عمومیت بیشتری دارد و باید تلاش شود تا با استفاده از این دو عنصر، تا جای ممکن توجه کاربر را جلب کرد. واضح است که تصاویر پتانسیل بیشتری برای جلب توجه کاربر دارند. در متن نیز می‌توان با استفاده از عناوین درشت‌تر یا بولد کردن قسمت هایی از متن، این کار را انجام داد.

چشم انسان به گونه‌ای عمل می‌کند که سریعاً متوجه تفاوت ها و حرکات در یک صفحه می‌شود. دقیقا به همین خاطر است که تبلیغات ویدیویی یا گیف در یک سایت، آزاردهنده‌تر از انواع دیگر تبلیغات است. چرا که موجب به هم خوردن تمرکز کاربر می‌شود. زیرا که چشم انسان به حرکت حساس‌تر است.

بنابراین باید از قوانین تمرکز و انواع نحوه های جلب توجه کاربر به گونه‌ای استفاده شود که کاربر به قسمت های مهم صفحه، توجه ویژه تری داشته باشد. مثلاً می‌توانید با استفاده از تصاویر یا فایل گیف، توجه کاربر را به قسمت های مهم و اساسی یک صفحه جلب کنید. یا این که با استفاده از بولد کردن یا بزرگ کردن قسمتی از متن، قسمت های مهم متن را به کاربر نشان دهید.

۴. استفاده از ویژگی های مدرن

بسیاری از سایت های مدرن به خاطر استفاده از مراحل ۳ گانه، قرار دادن دکمه های بزرگ (مثلاً برای سفارش یا ثبت نام) یا استفاده از جلوه های بصری مختلف، مورد انتقاد قرار می‌گیرند. اما واقعیت این است که اتفاقا چنین عناصری، چیزهای بدی برای سایت نیستند.

کاملاً بر خلاف آن چه که تصور عمومی درباره این موارد است، چنین کارهایی موجب رضایت کاربر می‌شود و روند آشنایی او با سایت را تسهیل می‌کند. مثلاً وبسایت های زیادی هستند که در سه مرحله برای کاربر توضیح می‌دهند که دقیقا چه سرویسی هستند و چه خدماتی ارائه می‌دهند و مزایایشان چیست. به این تکنیک، مراحل ۳ گانه معرفی می‌گویند که برای آشنایی کاربر با سایت (خصوصاً در صفحه اول یا یک لندینگ پیج خاص) بسیار مفید است.

این که کاربر به وضوح و در کمترین زمان ممکن ببیند که چه امکاناتی در سایت می‌تواند در اختیارش قرار بگیرد، یکی از بهترین ویژگی هایی است که یک سایت خوب می‌تواند داشته باشد. فرقی نمی‌کند که این اتفاق چگونه بیفتد. نکته اصلی این است که در یک طراحی سایت خوب، چنین ویژگی‌ای حتماً باید وجود داشته باشد. کاربر نباید برای درک محتوای سایت، هیچ گونه مشکلی داشته باشد و در تعامل با قسمت های سایت باید احساس راحتی کند.

۵. استفاده از تکنیک های موثر نویسندگی

صفحات وب با مطبوعات تفاوت دارند. بنابراین همان تکنیک های نویسندگی که در مطبوعات جواب می‌دهد، لزوماً در صفحات وب جواب نمی‌دهند. در بیشتر اوقات استفاده از تکنیک های معمول در کپی رایتینگ نیز مفید نیست. کاربرا بلوک هایی با متن های بلند و بدون عکس که در آن ها صرفاً کلمات کلیدی بولد شده‌اند را نادیده خواهند گرفت. استفاده از زبان اغراق و اگزجره کردن کلمات در اینجا جواب نخواهد داد.

خودتان را جای کاربری بگذارید که اولین بار به سایت شما سر می‌زدند. قطعاً استفاده از جملات قلمبه یا اصطلاحاتی که فقط مخصوص وبسایت یا سرویس های شماست، او را گیج خواهد کرد و به درک بهتر سایت توسط کاربر کمک نمی‌کند. پس تا جایی که ممکن است از جملات بیش از حد تخصصی، جملات خاص مربوط به برند و کمپانی خود پرهیز کنید. سعی کنید که واضح و صریح پیام خود را منتقل کنید و از هر گونه پیچیدگی پرهیز کنید. در هر دکمه و گزینه‌ای که برای سایت طراحی می‌کنید، هدف خود را صریحاً بیان کنید و به دنبال خاص بودن نباشید.

تا جایی که ممکن است از جملات کوتاه و مختصر استفاده کنید. طرح و تمپلیت صفحه به گونه‌ای باشد که از لحاظ بصری، فهم آن برای کاربر راحت تر باشد. مثلاً از المان های تصویری مثل لیست های گلوله ای یا چارت فلو استفاده کنید. و باز هم تأکید می‌شود که از زبان ساده استفاده کنید.

برای تشویق کاربران برای انجام کاری (مثلاً ثبت نام در سایت و استفاده از خدمات شما) لازم نیست که زبان اغراق آمیز تبلیغاتی استفاده کنید. خیلی ساده و شفاف برای کاربر توضیح دهید که استفاده از خدمات یا محصولات شما چه سودی برایش دارد و سعی کنید که کاملاً منطقی باشید.

۶. زیبایی در سادگی است

یکی از قوانین طلایی طراحی یک سایت خوب، توجه به این جمله معروف است که زیبایی در سادگی است. طراحان وبسایت معمولاً از این نکته غافل می‌شوند و سعی می‌کنند تا جایی که ممکن است وبسایت را پر از طرح های مختلف کنند. احتمالاً فکر می‌کنند که وبسایت از نظر بصری هر چه پربارتر باشد، جذابیت بیشتری دارد. اما واقعیت چیز دیگری است.

از نگاه کاربران، بهترین سایت، سایتی است که خیلی خالص باشد و هیچ چیز اضافه‌ای نداشته باشد. همچنین هیچ گونه تبلیغات و یا مزاحمت بصری دیگری برایشان وجود نداشته باشد.

۷. فضای خالی لزوماً ایراد نیست

طراحان سایت و البته بعضی از کارفرماهایی که طراحی سایت خود را به بقیه می‌سپارند، بعضاً تصور می‌کنند که وجود فضای خالی در قسمت های مختلف سایت یک ایراد بزرگ است و چنین اتفاقی نباید هرگز رخ بدهد.

مشخص نیست این تصور عمومی از کجا سرچشمه می‌گیرد، اما تصور درستی نیست. برعکس برای بسیاری از سایت ها، وجود فضاهای خالی لازم است. فضاهای خالی باعث می‌شود تا از حجم اطلاعات تصویری که به چشم کاربر منتقل می‌شود، کاسته شود و به این ترتیب جذب و هضم اطلاعات توسط ذهن مخاطب، با سهولت بیشتری صورت می‌پذیرد.

زمانی که یک کاربر وارد سایت می‌شود، یک نگاه کلی به سایت می‌اندازد. اگر سایت خیلی ساده باشد و از فضاهای خالی به درستی استفاده شده باشد، در همین نگاه کلی هم اطلاعات زیادی می‌تواند نصیب کاربر بشود. اما برعکس اگر بخواهیم تک تک فضاهای خالی را با یک چیزی پر کنیم، خیلی زود باعث خسته شدن چشمان کاربر می‌شویم.

پیچیده کردن طراحی بصری سایت، موجب می‌شود تا خوانش و تحلیل آن سختتر شود. بنابراین بهتر است تا جایی که ممکن است، ظاهر سایت را پیچیده نکنیم و هر جا که ممکن بود، به جای استفاده از المان های تصویری برای جدا سازی بلوک های مختلف، می‌توان از فضاهای خالی استفاده کرد.