پروتکل matrix برای پیام رسانی امن در زمان قطعی اینترنت + معرفی المنت

ارتباط بدون محدودیت با پروتکل matrix

‏اگه به دنبال پیام رسان امن و غیر متمرکزی هستید که نه تنها بدون فیلتر شکن بلکه حتی تو اینترانت ملی هم کار کنه، باید با استاندارد Matrix و پیام رسان های مبتنی بر اون آشنا بشید.

ماتریکس یک پروتکل آزاد است، یعنی شما می توانید از این پروتکل برای ارتباطات تحت شبکه مانند پیامرسان ها، اینترنت اشیا یا همان اینترنت اشیا (IOT) و هر چیز دیگری استفاده کنید. از ویژگی های این پروتکل، رمزنگاری سر تا سر End to End یا E2E است، این ویژگی باعث می شود حتی سرور های ماتریکس که داده های ما را منتقل می کنند هم توانایی دسترسی به داده ها را نداشته باشند. قبل از آنکه بیشتر در مورد ماتریکس بگوییم، رمزگذاری End to End یا E2E را یرای شما بیشتر توضیح می دهیم که با آن آشنا شوید.

مطلب بهترین جایگزین های واتس اپ را بخوانید.

رمزنگاری End to End یا E2EE چیست؟

رمزگذاری End to End یا E2EE به شما این اطمینان را می‌دهد که داده‌های شما تا زمانی که به گیرنده مورد نظر نرسیده است، مخفی نگه داشته شوند، به این معنی که هیچکس در این میان نمی‌تواند داده‌های خصوصی شما را ببیند. به عبارت دیگر رمزگذاری end to end برنامه چت به این صورت است که فقط شما و شخصی که با او صحبت می‌کنید، می‌توانید محتوای پیام‌های خود را بخوانید. در این سناریو حتی شرکتی که برنامه چت را اجرا می‌کند نیز نمی‌تواند محتوای پیام‌های شما را ببیند.

رمزگذاری end to end یا E2EE چگونه کار می‌کند؟

به عنوان مثال وقتی شما در Facebook Messenger با شخصی تماس می‌گیرید، پیام‌ها به صورت ترانزیتی بین شما و Facebook و بین Facebook و شخص دیگر رمزگذاری می‌شوند. از این رو گزارش پیام ذخیره شده قبل از این‌که در سرورهای فیس‌بوک ذخیره شود، توسط Facebook رمزگذاری می‌شود. البته ناگفته نماند که فیس‌بوک از طریق کلیدی که در دست دارد به راحتی می‌تواند محتوای پیام‌های شما را ببیند. اینجاست که رمزگذاری end-to-end به کار می‌آید و ارائه دهنده در وسط که می‌تواند Facebook، Google، اپل و… باشد، قادر به دیدن محتوای پیام‌های شما نخواهد بود و دیگر کلیدی را ندارند که اطلاعات خصوصی شما را باز کنند. بنابراین با رمزگذاری end-to-end پیام‌های شما واقعا خصوصی هستند و فقط شما و افرادی که با آن‌ها صحبت می‌کنید، کلید دسترسی به این داده‌ها را در اختیار دارید و می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید.

پیام رسان ماتریکس

یکی از اصلی ترین استفاده های ماتریکس، پیامرسان است. این پیامرسان به صورت غیر متمرکز عمل می کند. یعنی با این روش سانسور/ فیلتر شدن سرور هایی که پیام ها را ذخیره و منتقل می کنند غیر ممکن می شود! چرا که این سرور ها قابل تغییر هستند و هر زمان که یکی از این سرور ها سانسور شود، شما همچنان می توانید با سرور دیگری مجدد اکانت بسازید و در ارتباط بمانید. و یا حتی از سرور خودتان استفاده کنید.

وبسایت ماتریکس www.matrix.org

ماتریکس چگونه کار میکند؟

هر سرور در ماتریکس HomeServer نامیده می شود، شما به عنوان Client (در هر مدل شبکه‌ ای‌، هر سخت‌ افزار یا نرم‌ افزاری که درخواست اتصال به سرور Server را داشته باشد یک Client محسوب می‌شود. کلاینت‌ ها کاربرانی هستند که از سرویس‌ دهنده خدمات دریافت می‌کنند) انتخاب می کنید از هر HomeServer که می خواهید استفاده کنید. HomeServer ها می توانند سرور های عمومی مثل سروری که خود ماتریکس راه اندازی کرده است باشد و یا می تواند سرور های شخصی خودتان باشد.

زمانی که شما از یک HomeServer استفاده می کنید، این به آن معنی است که Client شما به اکانتتان در آن HomeServer متصل می شود.

زمانی که شما پیامی ارسال می کنید، پیامتان به HomeServer شما ارسال می شود، HomeServer بعد از دریافت پیام از شما، آن را به کاربران مشترک در آن room ارسال می کند. (در ماتریکس هر نوع چت شخصی و یا گروه را room می نامند)

در واقع زمانی که شما پیامی ارسال می کنید، HomeServer پیام را برای کاربران ارسال می کند. این کاربران ممکن است کاربران همان HomeServer و یا کاربران HomeServer های دیگری باشند. پس پیام شما اگر برای کاربران یک HomeServer دیگر باشد، Homeserver شما بعد از دریافت پیامتان، پیام را برای HomerServer های دیگر ارسال خواهد کرد. و آن HomeServer پیام را دریافت و به کاربران مربوطه ارسال خواهد کرد.

زمانی که شما پیامی را برای کاربر HomeServer دیگری ارسال می کنید، پیام شما تنها در HomeServer خودتان ذخیره نخواهد شد. بلکه در HomeServer کاربری / کاربرانی که پیام را به آن ارسال کرده اید هم ذخیره می شود.

حالا چگونه از ماتریکس استفاده کنیم؟

برای استفاده از ماتریکس، شما کافیست یکی از کلاینت های آن را نصب و به یک HomeServer متصل شوید. یکی از محبوب ترین کلاینت ها، کلاینت Element است، که شامل نسخه Android، IOS، Windows, Linux، Mac و البته نسخه تحت وب می شود. نگران نباشید استفاده از المنت مانند هر پیامرسان دیگری ساده است. در ضمن ولی شما می توانید از هر کلاینت دیگه ماتریکس که لیست آن ها در اینجا آمده است به اختیار خودتون استفاده کنید.

برای استفاده از هوم سرور اصلی ماتریکس، که بدون فیلترشکن در دسترس است، نیازی به کار خاصی نیست و بعد از دانلود به طور عادی ثبت نام می کنید و از آن ها استفاده می کنید. احیانا اگر فیلتر بود یا شد، از بقیه هوم سرورها که لیستشان اینجاست می توانید استفاده کنید.

اما برای استفاده از هوم سرور wiiz.ir، که در اینترانت ملی هم کار می کند، در هنگام ثبت نام باید در بخش هوم سرور عبارت wiiz.ir رو وارد کنید و بعد به طور عادی ثبت نام خود را انجام بدید. به لطف قابلیت Federation، کسانی که از این هوم سرور استفاده می کنند، میتوانند به افرادی که در بقیه هوم سرورها ثبت نام کردن هم پیام ارسال کنند. حال در ادامه توضیحاتی درباره مسنجر المنت به شما می دهیم.

معرفی بهترین آنتی ویروس ها برای موبایل

معرفی پیام رسان المنت Element

Element مسنجری است که هم برای مصارف شخصی امن است و هم برای کارهای گروهی ایده آل می باشد. پیام رسان المنت به علت ایمنی بالا و رمزگذاری پیام‌های رد و بدل شده مورد استفاده رسمی بسیاری از نهادهای دولتی و خصوصی در سراسر جهان است. این اپلیکیشن پیام های شما را به شکل end to end رمزگذاری می کند. این نرم افزار امکان برگزاری کنفرانس های ویدیویی، اشتراک گذاری ویدیو و تماس های صوتی را نیز فراهم می کند. این نرم افزار دارای یک سرور مرکزی نیست و بر اساس سورس فریم ورک ماتریس ساخته شده است. این ابزار در واقع یک محصول نرم افزاری رایگان و متن باز در زمینه ارسال و دریافت پیام است که بر پایه پروتکل ماتریکس (Matrix) پیاده‌ سازی شده است.

می توانید اکانتی در سرور های عمومی این برنامه باز کنید و یا وارد یکی از هزاران سروری که داوطلبان ساخته اند شوید. علاوه بر این قادر به ساخت هاست شخصی هستید. این نرم افزار امکان ارسال پیام به هر فردی که در شبکه شما باشد را می دهد. هیچ اهمیتی ندارد که از element استفاده کنید یا سایر اپلیکیشن هایی که از element پشتیبانی می کنند. می توانید با داشتن یک سرور تمام افراد را به یک دیگر متصل نمایید. Element – Secure Messenger با سورس کاملا باز اراه شده است و در github می توانید کدهای آن را پیدا کنید. این نرم افزار برای پلتفرم های مختلف ارائه شده است و اطلاعات شما بین تمام سیستم هایی که دارید همگام سازی می شود. Element دارای امنیت بالایی است و در سیستم های مختلف رمزگذاری اطلاعات با استاندارد های بین المللی انجام می شود.

اصطلاحات رایج در ماتریکس

• ‏HomeServer: سروری که شما در آن اکانت خود را میسازید. این سرور پیام های شما را ذخیره و ارسال میکند.
• ‏Client: برای اینکه کاربران بتوانند از ماتریکس استفاده کنند، باید از ابزاری که از این پروتکل بهره میبرد استفاده کنند. به اینگونه از ابزار ها کلاینت گفته میشود.
• ‏Event: هر نوع داده ای که توسط ماتریکس ارسال شود event نامیده میشود. برای مثال ممکن است شما پیام ارسال کنید و یا به یک پیام واکنش نشان دهید.
• ‏Room: قسمتی است که کاربر با آن event ها را دریافت و ارسال میکند. event ها به room ارسال میشوند، و تمامی کاربران مشترک در room میتوانند event ها را دریافت کنند.
• ‏Space: Space نوعی خاصی از room برای دسته بندی دیگر room ها است. space میتواند هم شامل گروه و هم کاربران عادی شود.
• ‏Bridge: پل یا Bridge به راهکاری گفته میشود که شما میتوانید با استفاده از آن بین ماتریکس و پیامرسان های دیگر چت کنید. برای مثال شما با استفاده از Brdige تلگرام میتوانید با ماتریکس به کاربران تلگرام پیام ارسال و دریافت کنید.

جمع بندی

در این روز ها که شاهد اختلال های شدید و گسترده در اینترنت ایران هستیم خواستیم ابزاری به شما معرفی کنیم تا با وجود قطعی های متعدد اینترنت و قطع دسترسی از سرور های خارجی، کماکان بتوانیم با یکدیگر در ارتباط باشیم. اگر روزی دسترسی ما از اینترنت قطع شد، کاری که لازم است برای در ارتباط ماندن انجام بدهیم این است که یک سرویس ماتریکس داخلی با استفاده اپلیکیشن هایی مثل المنت راه اندازی کنیم.