اندروید چیست و چگونه با یادگیری آن برنامه‌نویس موبایل شویم؟
اندروید در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته و به پلتفرم غالب موبایل‌ها در دنیا تبدیل شده است. بر اساس آماری که توسط StatCounter منتشر شده، تا نوامبر ۲۰۲۰، بیش از ۷۱ درصد موبایل‌های دنیا از سیستم عامل اندروید استفاده می‌کردند.
اندروید چیست؟
اما اندروید چیست؟ اندروید یک نوع موبایل یا یک اپلیکیشن نیست. بلکه یک سیستم عامل است بر پایه‌ی Linux kernel بنا شده است. لینوکس هم یک سیستم عامل است که بیشتر بر روی سرورها و کامپیوترها شخصی ممکن است با آن مواجه شوید. البته اندروید نسخه‌ی دیگری از لینوکس محسوب نمی‌شود. تغییرات زیادی که روی آن انجام شده، باعث شده تا امروزه آن را یک چیز مجزا بدانیم، اما همچنان به لینوکس مرتبط است.
اندروید یک سیستم عامل است که برای کار بر روی موبایل طراحی شده است تا اپلیکیشن های اندرویدی روی آن نصب شود. هر آنچه که بر روی یک موبایل اندرویدی مشاهده می‌کنید، از اپلیکیشن‌ها گرفته تا عملکردهای مختلف آن، به سیستم عامل اندروید مربوط می‌شود. زمانی که با شما تماس گرفته می‌شود یا یک پیامک یا ایمیل برایتان ارسال می‌شود، تمام این داده‌ها توسط سیستم عامل پردازش می‌شود به گونه‌ای که شما بتوانید آن‌ها را بخوانید. برای اشنایی بیشتر با برنامه نویسی اندروید می توانید در دوره برنامه نوسی موبایل اندروید ما هم شرکت کنید.
نسخه‌های مختلف
سیستم عامل اندروید به نسخه‌های مختلف تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کارایی‌های خاص خود را داشته است. نسخه‌های مختلف آن هم نام عددی دارد مثل: اندروید ۱۰ یا ۱۱. هم نام مخصوص به خود را دارد که معمولاً از یک شیرینی گرفته می‌شود مثل نوقات (Nougat). آخرین موبایل‌ها و تبلت‌های عرضه شده معمولاً از آخرین و به‌روزترین نسخه‌ی این سیستم عامل بهره می‌برند.
کمپانی‌هایی نظیر سامسونگ، اچ‌تی‌سی، موتورولا، سونی، هواآوی و چند کمپانی مطرح دیگر، بر روی دستگاه‌هایشان از سیستم عامل اندروید استفاده می‌کنند. اما ظاهر هر کدام از این‌ها متفاوت است. چرا که هر کدام UI (رابط کاربری) یا پوسته مخصوص به خود را دارند. یعنی ممکن است برخی ویژگی‌های هر کدام، آیکون‌ها و چیزهایی که بیشتر به طراحی مربوط می‌شود، با هم تفاوت داشته باشد.
تاریخچه
تاریخچه و شروع به کار سیستم عامل اندروید به سال ۲۰۰۳ و ماه اکتبر بازمی‌گردد. زمانی که عبارت «گوشی هوشمند» هنوز به وجود نیامده بود و حتی اپل هم هنوز آیفون و سیستم عامل iOS را معرفی نکرده بود. در این زمان، شرکت اندروید توسط چهار بنیان‌گذار به نام‌های ریچ ماینر (Rich Miner)، نیک سیرز (Nick Sears)، کریس وایت (Chris White) و اندی روبین (Andy Rubin) تأسیس شد. در آن زمان از روبین نقل قول شد که گفته آن‌ها قصد دارند تا دستگاه‌های موبایل هوشمندتری را توسعه دهند. در سال ۲۰۱۳، روبین در یک سخنرانی در توکیو گفت که سیستم عامل اندروید در ابتدا قرار بود تا سیستم عامل‌های دوربین‌های دیجیتال را بهبود ببخشد. اما در آن زمان، بازار دوربین‌های دیجیتال، اوضاع خیلی خوبی نداشت. چند ماه بعد هم شرکت تصمیم گرفت تا تمرکز خود را بر روی سیستم عامل‌های موبایل بگذارد.
در سال ۲۰۰۵ فصل جدیدی در تاریخ اندروید شروع شد. این سال همان سالی بود که شرکت اندروید توسط شرکت گوگل خریداری شد. با این حال، روبین و دیگر بنیان‌گذاران، همچنان در شرکت باقی ماندند و به کار توسعه ادامه دادند. در همینجا بود که تصمیم گرفته شد تا از لینوکس به عنوان پایه و اساس این سیستم عامل استفاده شود. استفاده از لینوکس معنایش این بود که آن‌ها می‌توانستند سیستم عامل را به صورت رایگان به تولیدکنندگان موبایل ارائه کنند. گوگل و تیم اندروید قصد داشتند تا از طریق سرویس‌های موجود در سیستم عامل و اپ‌های آن، کسب درآمد کنند. روبین تا سال ۲۰۱۳ در گوگل باقی ماند و تا همان زمان، سرپرست تیم اندروید بود. در این سال او تیم را ترک کرد و در انتهای سال ۲۰۱۴ نیز به طور کلی از گوگل رفت و استارتاپ خودش را تأسیس کرد.
عرضه اندروید ۱٫۰
در سال ۲۰۰۷ میلادی، اپل نخستین آیفون را معرفی کرد و دنیای موبایل را دگرگون ساخت. در آن زمان، گوگل به صورت مخفیانه همچنان در حال کار بر روی اندروید بود. اما در اواخر همان سال، کم‌کم برنامه‌هایش برای رقابت با اپل و دیگر پلتفرم‌ها را اعلام کرد. در یک حرکت تاریخی، گوگل موفق شد تا با شرکت‌های تولیدکننده‌ی موبایلِ اچ‌تی‌سی و موتورولا، سازنده‌های چیپ نظیر Qualcomm و Texas Instruments و همچنین اپراتور T-Mobile یک اتحاد تشکیل دهد. اریک اشمیت، مدیرعامل وقت گوگل، این حرکت را جاه‌طلبانه‌ترین کار گوگل دانست و اعلام کرد به زودی پلتفرم قدرتمندی معرفی می‌کنند که می‌تواند بر روی هزاران دستگاه مختلف موبایل کار کند. نسخه بتا اندروید ۱٫۰ در ۵ نوامبر ۲۰۰۷ برای عموم عرضه شد.
گوگل در نسخه اولیه، از سرویس‌ها و محصولات خودش نظیر گوگل مپس، یوتوب و یک مرورگر شبیه به کروم استفاده کرده بود. در آن زمان مرورگر کروم هنوز عرضه نشده بود. طبعاً سرویس جست‌وجوگر آن نیز بر پایه گوگل بود. همچنین اولین نسخه از اندروید مارکت بر روی آن بود که گوگل ادعا می‌کرد به زودی اپ‌های منحصر به فردی بر روی آن قرار خواهد گرفت. این اپ در واقع نسخه‌ی اولیه‌ی آن چیزی بود که امروزه به عنوان گوگل پلی شناخته می‌شود.
از آن زمان تا کنون پیشرفت‌های شگرفی در آن رخ داده و همان طور که در ابتدای مقاله گفتیم، در حال حاضر اکثر گوشی‌های هوشمند در دنیا، از این سیستم عامل استفاده می‌کنند. ده‌ها هزار اپلیکیشن برای آن طراحی شده و عده بسیاری توسعه‌دهنده اندروید شده‌اند. این روند پیشرفت و توسعه همچنان ادامه دارد. برای همین بسیاری علاقه‌مندند که برنامه‌نویسی اندروید را یاد بگیرند. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان آن را آموخت و به یک برنامه‌نویس موبایل تبدیل شد.
چگونه برنامه‌نویس اندروید شویم؟
فرقی نمی‌کند که شما می‌خواهید به عنوان یک فریلنسر کار کنید یا در یک کمپانی توسعه‌دهنده اپ‌های اندروید. در این جا می‌خواهیم به شما بگوییم که چگونه می‌توانید پله به پله به یک برنامه‌نویس اندروید تبدیل شوید. این مراحل برای کسانی تعبیه شده که تازه‌کارند و می‌خواهند از صفر کار خود را با اندروید شروع کنند. با این حال حتی اگر تازه‌کار هم نباشید، انجام دادن و دنبال کردن مراحل زیر می‌تواند برای شما مفید باشد. چرا که مباحث مربوط به برنامه‌نویسی و اندروید، روز به روز در حال تغییر و به‌روزرسانی است و شما به عنوان یک توسعه‌دهنده اندروید، باید در جریان آخرین تغییرات باشید. شرکت در کورس‌های حضوری و آنلاین اندروید نیز می‌تواند راهکار خوبی برای یادگیری کامل اندروید باشد. اما ممکن است برخی از این کورس‌ها احتیاج به یک دانش اولیه از اندروید داشته باشند. فلذا اگر تازه‌کار باشید، بهتر است یک دور مراحل زیر را دنبال کنید.
مرحله ۱: مراجعه به وبسایت رسمی
شاید کمی عجیب به نظر بیاید، ولی اولین مرحله برای آشنایی با اندروید می‌تواند مراجعه به وبسایت رسمی اندروید باشد. اهمیت زیادی دارد که در کل سایت گشت و گذار کنید و قسمت‌های مختلف آن را به صورت کامل بخوانید. از این طریق شما با اکوسیستم اندروید آشنا می‌شود و همچنین با راه حل‌ها، ایده‌ها و فناوری‌های مختلفی که با اندروید سر و کار دارند، آشنایی مقدماتی پیدا می‌کنید.
طبعاً در اینجا به صورت کامل با همه چیز آشنا نخواهید شد و همه چیز را یاد نخواهید گرفت. اما این کار یک ایده کلی به شما می‌دهد و در آینده خواهید دانست که باید به دنبال چه چیزهایی باشید.
مرحله ۲: یادگیری زبان برنامه‌نویسی کاتلین (Kotlin)
از ماه می ۲۰۱۷ میلادی، گوگل به صورت رسمی پشتیبانی‌اش از زبان کاتلین بر روی اندروید را آغاز کرد. در حال حاضر، کم‌تر کمپانی‌ای پیدا می‌شود که اپلیکیشن‌هایش را فقط با استفاده از جاوا توسعه دهد. بنابراین یادگیری کاتلین برای تبدیل شدن به توسعه‌دهنده اندروید، یک ضرورت است.
بر روی وبسایت رسمی کاتلین، می‌توانید مستندات مربوط به توسعه اندروید را ببینید و این زبان را به صورت آنلاین امتحان کنید. باز هم تأکید داریم که یادگیری کاتلین یکی از ضرورت‌ها و بایدها در راه تبدیل شدن به توسعه‌دهنده اندروید است.
مرحله ۳: آشنایی با متریال دیزاین (Material Design)
متریال دیزاین یک زبان طراحی است که توسط خود گوگل در سال ۲۰۱۴ توسعه یافته است. متریال دیزاین در واقع مجموعه‌ای از ابزارهای مختلف است که برای طراحی رابط کاربری (User Interface یا همان UI) ساخته شده.
همانند دو مرحله قبلی، بهتر است در تمامی سایت گشت بزنید و ابزارهای مختلف آن را امتحان کنید. سعی کنید تا متوجه شوید که از این ابزار چگونه برای اندروید استفاده می‌شود.
مرحله ۴: دانلود Android Studio IDE
محیط یک‌پارچه توسعه نرم‌افزار یا IDE (Integrated Development Enviroment) در واقع نرم‌افزاری است که به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد کد بنویسند، آن را کامپایل کنند و باگ‌های احتمالی را برطرف کنند.
اندروید هم به مانند بسیاری دیگر از زبان‌های برنامه‌نویسی دارای IDE های مختلف است که بهترین آن‌ها اندروید استودیو نام دارد که توسط خود گوگل منتشر شده است.
ممکن است شما پیش از این کار برنامه‌نویسی انجام داده باشید و با IDEهای دیگر کار کرده باشید. اما اگر می‌خواهید کار با اندروید را آغاز کنید، پیشنهاد ما این است که حتماً اندروید استودیو را دانلود و نصب کنید و فقط با آن کار کنید. چرا که این برنامه بهترین فضا را برای توسعه دادن برای شما به وجود می‌آورد.
مرحله ۵: کدنویسی را شروع کنید
حالا نوبت آن می‌رسد که کدنویسی را آغاز کنید. خواندن مسائل تئوری و تمرین مداوم و مرحله به مرحله جلو رفتن، بهترین روش یادگیری کدنویسی است.
از طریق وبسایت رسمی اندروید می‌توانید یادگیری مرحله به مرحله کدنویسی را آغاز کنید. دو بخش اصلی در این وبسایت وجود دارد:
- کورس‌های تمرینی و Codelabs: در این قسمت‌ها می‌توانید مثال‌های کمک کننده‌ای زیادی پیدا کنید. سعی کنید پیش از آغاز برنامه‌نویسی به صورت واقعی، تمامی دروس را به صورت کامل بخوانید.
- رفرنس‌های API: این بخش‌ها شاید کمی سخت به نظر برسد و خواندن همه‌ی آن‌ها دشوار باشد. اما بخش‌های مهمی هستند و باید حتماً بررسی شوند.
مرحله ۶: به روز بمانید
در همه‌ی کارها و شغل‌هایی که به فناوری مربوط می‌شود، یک اصل مشترک وجود دارد. باید همیشه به روز بمانید و آخرین ترندها و تغییرات را دنبال کنید. اندروید و تمامی مباحث مربوط به آن، مدام در حال تغییر و به‌روزرسانی است و یک توسعه‌دهنده حرفه‌ای باید از تمامی این تغییرات آگاه باشد و بتواند از آن‌ها به بهترین نحو در کارش استفاده کند.
برخی منابع برای آگاهی و به روز ماندن از آخرین تغییرات اندروید را در ادامه معرفی می‌کنیم:
- Android Weekly: این وبسایت در واقع یک خبرنامه است که به صورت هفتگی خبرنامه‌هایش را منتشر می‌کند. مقالات و محتواهای مفیدی در هر کدام از خبرنامه موجود است که می‌تواند به شما کمک زیادی بکند. پیشنهاد می‌کنیم حتماً خبرنامه این سایت عضو شوید.
- AndroidDev Digest: به مانند اندروید ویکلی، این سایت نیز دارای یک خبرنامه است که به صورت هفتگی مقالات معتبر و جذابی منتشر می‌کند.
- Kotlin Weekly: برای توسعه مهارت‌های خود در زمینه برنامه نویسی زبان کاتلین، این وبسایت می‌تواند کمک زیادی به شما بکند.
- پادکست Fragmented: یک پادکست با موضوع اندروید که دارای دو مجری است که در مورد مسائل مختلف پیرامون این سیستم عامل صحبت می‌کنند و سعی دارند تا به شما آموزش دهند که چگونه به یک توسعه‌دهنده بهتر تبدیل شوید.
- پادکست پشت صحنه توسعه‌دهندگان اندروید: این پادکست توسط تیم توسعه‌دهندگان اندروید در گوگل ساخته و منتشر می‌شود.
- بخش اندروید در سایت ردیت: در بخش اندروید در سایت ردیت، بسیاری از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای حضور دارند و در آن آخرین اخبار و مشاهدات خود از دنیای اندروید را منتشر می‌کنند. استفاده از این شبکه اجتماعی برای نزدیک‌تر شدن به توسعه‌دهندگان حرفه‌ای می‌تواند انتخاب خوبی باشد.
- وبلاگ رسمی توسعه‌دهندگان اندروید: این وبلاگ توسط توسعه‌دهندگان اصلی اندروید در گوگل نوشته می‌شود و دارای مطالب بسیار جذاب و خواندنی است.
- کانال رسمی توسعه‌دهندگان اندروید در یوتوب: در این کانال که توسط توسعه‌دهندگان اصلی اندروید در گوگل اداره می‌شود، می‌توانید محتواهای آموزشی زیادی پیدا کنید و بر دانش خود در این زمینه بیافزایید.
و سخن آخر این که هیچ وقت از حرکت نایستید. نمی‌توانیم خودمان را گول بزنیم. تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده آسان نیست. چیزهای زیادی وجود دارد که باید یاد بگیرید و به صورت مداوم تمرین کنید تا بتوانید در آن ماهر شوید. چنین پروسه‌ای به صبر و زمان زیادی احتیاج دارد. همان طور که در مقالات آموزشی دیگر نیز اشاره کردیم، هیچ چیز خوبی یک شبه به دست نمی‌آید و همه‌ی این مهارت‌ها به تلاش مستمر احتیاج دارد. اما این را هم می‌توانیم بگوییم که شروع کار، سخت‌ترین مرحله است، اما هر چه جلوتر بروید، همه چیز برایتان آسان‌تر خواهد شد. به شرط آن که متوقف نشوید.
