تاریخچه اندروید و انواع آن

 

این روزها استفاده از سیستم عامل اندروید آنقدر گسترده شده، که دیگر کسی به خاطر نمی‌آورد که این سیستم عامل دقیقاً کی عرضه شده است. واقعیت این است که کمی بیش از یک دهه از انتشار نسخه اول اندروید می‌گذرد. شاید نقطه عطف در تاریخچه اندروید جایی بود که سازندگان آن تصمیم گرفتند تا این سیستم عامل را به صورت متن‌باز منتشر کنند. این تصمیم باعث شد تا بسیاری از سازندگان گوشی‌های موبایل، بتوانند از این سیستم عامل بر روی گوشی خود استفاده کنند. نتیجه‌اش را امروز می‌بینیم که بیش از نیمی از گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها از سیستم عامل اندروید استفاده می‌کنند. علاوه بر این‌ها، این سیستم عامل به تلویزیون‌های هوشمند نیز راه پیدا کرده است.

وقتی به تاریخچه اندروید با دقت می‌نگریم، متوجه می‌شویم که کار سازندگان اندروید خیلی هم آسان نبوده. زمانی که این سیستم عامل ساخته و عرضه شد، رقبای زیادی وجود داشت. رقبایی مثل سیمبین (Symbian)، بلک‌بری (BlackBerry)، پالم اواس (Palm OS)، وب‌اواس (webOS) و ویندوز فون (Windows Phone). اندروید توانست تمامی این رقبا را شکست دهد و در حال حاضر تنها سیستم عامل iOS متعلق به شرکت اپل است که در میدان رقابت با اندروید باقی مانده است. به نظر هم نمی‌رسد که به این زودی‌ها، رقابت دوقطبی میان اندروید و iOS از بین برود.

به بهانه‌ی اهمیت اندروید و حضور چشم‌گیر آن در زندگی روزمره، تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به تاریخچه اندروید بپردازیم.

تاریخچه تأسیس اندروید

آغاز تاریخچه اندروید به اکتبر سال ۲۰۰۳ میلادی بازمی‌گردد. زمانی که هنوز سال‌ها تا عرضه اولین گوشی هوشمند فاصله داشتیم و اپل نیز هنوز سیستم عامل iOS و گوشی آیفون را معرفی نکرده بود. در آن زمان شرکتی به نام اندروید در کالیفرنیا توسط چهار نفر به نام‌های ریچ ماینر (Rich Miner) نیک سیرز (Nick Sears)، کریس وایت (Chris White) و اندی روبین (Andy Rubin) بنیان‌گذاری شد. نفر اصلی این گروه، اندی روبین بود که سال‌های بعدی را نیز به عنوان مدیر و سرپرست تیم اندروید در گوگل به ادامه فعالیت پرداخت. در آن زمان اندی روبین گفت که شرکت اندروید قصد دارد تا دستگاه‌های موبایل هوشمندتری بسازد که آگاهی بیشتری از موقعیت و ترجیحات صاحبش داشته باشد.

 

روبین بعدها و در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۳ فاش کرد که سیستم عامل اندروید در ابتدا برای بهبود دوربین‌های دیجیتال در نظر گرفته شده بود. اما در آن زمان، بازار فروش دوربین‌های دیجیتال، وضع خوبی نداشت و به همین دلیل، تیمشان تصمیم گرفت تا بر روی سیستم عاملی برای موبایل‌ها کار کند.

نقطه عطف بعدی تاریخچه اندروید در سال ۲۰۰۵ بود، یعنی زمانی که این کمپانی توسط گوگل خریداری شد. روبین و دیگر بنیان‌گذاران، در این شرکت باقی ماندند و به کار توسعه سیستم عامل زیر نظر گوگل ادامه دادند. در همین جا بود که تصمیم مهم و حیاتی دیگری گرفته شد و نقطه عطف دیگری در تاریخچه اندروید اتفاق افتاد. آن‌ها تصمیم گرفتند تا از لینوکس به عنوان پایه سیستم عامل اندروید استفاده کنند. این به آن معنی بود که اندروید به یک سیستم عامل متن‌باز تبدیل می‌شد و سازندگان موبایل می‌توانستند به صورت رایگان از این سیستم عامل بر روی گوشی‌های خود استفاده کنند. البته گوگل و تیم اندروید هم‌چنان به فکر سوددهی این پروژه نیز بودند. آن‌ها قصد داشتند تا از ارائه خدمات مختلف و فروش اپ‌ها در این سیستم عامل، درآمد کسب کنند.

روبین تا سال ۲۰۱۳ در گوگل باقی ماند و به کارش به عنوان سرپرست تیم اندروید ادامه داد. در سال ۲۰۱۳ از تیم اندروید جدا شد و در اواخر سال ۲۰۱۴ نیز به طور کلی از گوگل خارج شد.

معنی اندروید

اندروید در زبان انگلیسی (Android) به معنای ربات انسان‌نماست. از همان ابتدای عرضه اندروید، حدس و گمان‌هایی درباره‌ی این نام‌گذاری مطرح می‌شد. بسیاری معتقد بودند که نام اندروید به خاطر اندی روبین انتخاب شده است. چرا که اندی و اندروید شباهت زیادی به هم دارند و گویی اندی، مخففی از اندروید است.

 

بعدها مشخص شد که در سال ۱۹۸۹ و زمانی که اندی روبین در شرکت اپل کار می‌کرده، همکارانش نام مستعار اندروید را برای او انتخاب کرده بودند. چرا که وی علاقه‌ی زیادی به ربات‌ها داشته است. بنابراین اندروید نام مستعار و لقب اندی روبین بوده و به همین خاطر این سیستم عامل هم به همین نام درآمده. دامنه‌ی android.com هم تا سال ۲۰۰۸ میلادی متعلق به وبسایت شخصی اندی روبین بوده است.

لوگوی اندروید

در حال حاضر تقریباً با لوگوی اندروید آشنایی دارند. لوگوی اندروید، موجودی است که می‌توان گفت ترکیبی از یک ربات و یک حشره‌ی سبز رنگ است. این لوگو توسط آیرینا بلوک (Irina Blok) گرافیستی که در آن زمان، کارمند گوگل بود، طراحی شده است. بلوک می‌گوید که در آن زمان، مدیران گوگل فقط به او گفتند که لوگوی اندروید باید شبیه به یک ربات باشد. بلوک همچنین گفته است که در طراحی این لوگو از لوگوهای سرویس‌های بهداشتی که زنانه یا مردنه بودن آن‌ها را نشان می‌دهند هم الهام گرفته است.

گوگل و بلوک با هم تصمیم گرفتند که لوگوی اندروید هم به عنوان یک پروژه متن‌باز عرضه شود. تقریباً تمامی کمپانی‌های دیگری که محصولات مشابهی تولید می‌کنند، سعی می‌کنند تا با ثبت حقوق معنوی لوگوهای خود، از استفاده یا طراحی مجدد آن لوگو توسط دیگران جلوگیری کنند. اما گوگل لوگوی اندروید را تحت گواهینامه‌ی Creative Commons 3.0 منتشر کرده و آن را در اختیار عموم قرار داده است. بنابراین افراد زیادی می‌توانند از این لوگو استفاده کنند و آن را بازطراحی کنند یا تغییر دهند. کاری که تاکنون توسط تعداد زیادی از طراحان انجام شده است.

رباتی هم که در لوگوی اندروید وجود دارد و به نوعی عروسک رسمی اندروید محسوب می‌شود، اندی نام دارد.

نسخه‌های اندروید

 

 

انتشار نسخه اول اندروید (اندروید ۱.۰)

در سال ۲۰۰۷، از اولین گوشی همراه خود به نام آیفون رونمایی کرد. انتشار آیفون، آغاز عصری جدید در دنیای موبایل بود. در آن زمان، گوگل به صورت مخفیانه همچنان بر روی سیستم عامل اندروید کار می‌کرد. اما در نوامبر همان سال، کم‌کم برنامه‌های خود برای رقابت با اپل و دیگر سیستم عامل‌های گوشی‌های همراه را اعلام کرد. در اتفاقی تاریخی نیز گوگل موفق شد تا اتحاد Open Handset را شکل دهد. این اتحاد شامل تولیدکننده‌های موبایل مثل HTC و موتورولا، تولیدکنندگان تراشه‌های الکترونیکی مثل Qualcomm و اپراتورهای همراه مثل T-Mobile بود.

 

 

در تاریخ نوامبر ۲۰۰۷، نسخه‌ی بتای اندروید ۱.۰ در اختیار توسعه‌دهندگان قرار گرفت.

در سپتامبر ۲۰۰۸، اولین گوشی هوشمند اندرویدی معرفی شد. این گوشی هوشمند T-Mobile G1 نام داشت که در نقاط مختلف دنیا از جمله ایران، به آن HTC Dream نیز می‌گویند. احتمالاً نخستین گوشی هوشمند اندرویدی که به ایران وارد شده، همین HTC Dream بوده است. بنابراین می‌توان گفت که تاریخچه اندروید در ایران، با عرضه HTC Dream آغاز شده است.

در اکتبر همان سال، این گوشی به بازار ایالات متحده عرضه شد. این گوشی دارای یک اسکرین ۳٫۲ اینچی لمسی همراه با یک کیبرد بود. طراحی این گوشی، آن‌چنان قوی نبود و رسانه‌ها نقدهای منفی زیادی درباره‌ی آن نوشتند.

با این حال، این گوشی دارای ویژگی‌های زیادی بود که می‌توانست نوید موفقیت گوگل در آینده را بدهد. این موبایل به صورت پیش‌فرض دارای اپ‌های Google Maps، یوتوب و یک مرورگر HTML بود. (مرورگر کروم در آن زمان هنوز عرضه نشده بود). همچنین این گوشی دارای اولین نسخه از اندروید مارکت (Android Market) بود. سرویسی که بعدها به Google Play و Play Store تبدیل شد که امروزه با آن آشنایی داریم.

از آن زمان تاکنون، تقریباً هر ساله به‌روزرسانی‌های تازه‌ای برای اندروید منتشر می‌شود. نسخه اندروید ۱۱، اخرین نسخه‌ای است که منتشر شده و قرار است به زودی اندروید ۱۲ نیز منتشر شود.

اندروید ۱٫۵ (کاپ کیک)

 

 

اندروید ۱٫۵ نخستین به‌روزرسانی بزرگ اندروید بعد از انتشار نسخه اول بود که در سال ۲۰۰۹ عرضه شد. همچنین از این جا به بعد، اندروید بر روی هر به‌روزرسانی بزرگ، اسم یک شیرینی را نام‌گذاری می‌کرد. برای همین اندروید ۱٫۵ کاپ کیک نام گرفت. در این نسخه، ابزارک‌ها (widget) به صفحه اصلی اضافه شدند و ساز و کار کپی‌پیست نیز به مرورگر اضافه شد.

اندروید ۱٫۶ (دونات)

 

 

این نسخه نیز در همان سال ۲۰۰۹ منتشر شد و دارای نسخه پیشرفته‌تری از اندروید مارکت بود و اطلاعات مربوط به استفاده از باتری نیز در اختیار کاربر قرار می‌گرفت.

اندروید ۲٫۰ (شیرینی خامه‌ای)

 

 

در این سیستم عامل قابلیت پشتیبانی از چند اکانت گوگل به صورت همزمان فراهم شد. همچنین قابلیت جست‌وجو در میان متون و پیامک‌ها و زوم دیجیتال و استفاده از فلش در دوربین نیز به وجود آمد.

اندروید ۲٫۲ (فرویو)

 

 

در این نسخه، امکان استفاده از فلش پلیر به وجود آمد که باعث شد تا اجرای ویدئو و صوت در موبایل‌ها تسهیل گردد. همچنین ویژگی‌های بلوتوث ارتقا یافت و هات اسپات کردن وای‌فای نیز به گوشی‌ها اضافه شد.

اندروید ۲٫۳ (نان زنجفیل)

 

 

در این نسخه، اولین بار از NFC یا ارتباط نزدیک رونمایی شد. ویژگی‌ای که به گوشی‌ها اجازه می‌داد تا با دستگاه‌های مشابه نزدیکشان ارتباط برقرار کنند. همچنین در این نسخه امکان تماس ویدئویی و استفاده از دوربین جلوی گوشی‌ها فراهم شد.

اندروید ۳٫۰ (شانه عسل)

 

 

این به‌روزرسانی تنها برای تبلت‌ها منتشر شد. پشتیبانی از گرافیک‌های سه‌بعدی، استفاده از تب‌های مختلف مرورگر، تماس ویدئویی با گوگل‌تاک و اتصال به اینترنت از طریق بلوتوث، از ویژگی‌های مهم آن بود.

اندروید ۴٫۰ (ساندویچ بستنی)

 

 

در این نسخه، امکان شناسایی صورت برای باز کردن قفل گوشی فراهم شد و همچنین افکت‌های مختلف برای تماس‌های ویدئویی به آن اضافه شد/

اندروید ۴٫۱ (آبنبات پاستیلی)

 

 

در این نسخه، سرعت گوشی همراه بهبود قابل ملاحظه‌ای پیدا کرد و مرورگر کروم نیز به عنوان مرورگر پیش‌فرض به گوشی‌ها اضافه شد.

اندروید ۴٫۴ (کیت کت)

 

 

گوگل در این نسخه، اموجی‌ها را به کیبرد گوگل اضافه کرد. قابل ذکر است که گوگل برای انتشار این نسخه با کمپانی کیت کت به صورت رسمی همکاری کرد.

اندروید ۵٫۰ (آبنبات چوبی)

با انتشار این نسخه، رابط کاربری بهبود قابل توجهی یافت. وضعیت نوتیفیکشن‌ها تغییر کرد و قسمت اپ‌های اخیر (recent apps) به Overview تغییر نام داد.

اندروید ۶٫۰ (مارشملو)

 

 

 

در این نسخه از اندروید، قابلیت جدیدی برای افزایش عمر باتری به آن اضافه شد. حسگر اثر انگشت، پشتیبانی از یواس‌بی تایپ سی و حالت ۴k برای اپ‌ها، از دیگر ویژگی‌های جدید آن بود.

اندروید ۷٫۰ (نوقات)

 

 

در این نسخه دیگر شما می‌توانستید با یک حرکت، تمام اپ‌های استفاده شده در مدت اخیر (overview) را ببندید. همچنین امکان تعیین رنگ پوست اموجی‌ها و پشتیبانی از سیستم واقعیت مجازی گوگل به نام Daydream به وجود آمد.

اندروید ۸٫۰ (اوریو)

 

 

در این نسخه قابلیت استفاده از چندین اپ به صورت همزمان یا همان مالتی‌تسکینگ (multitasking) ارتقا یافت. امنیت بهبود یافت و مدیریت باتری نیز تسهیل شد.

اندروید ۹٫۰ (پای)

 

 

در این نسخه، گوگل بیشتر بر روی بخش افزایش سرعت و افزایش عمر باتری‌ها تمرکز کرده بود. همچنین یک هوش مصنوعی برای پیشنهاد دادن اپ‌های مورد نظر در صفحه اصلی، به این نسخه از اندروید اضافه شد.

اندروید ۱۰

 

در این نسخه از اندروید، قابلیت استفاده از نسخه دارک (dark mode) فراهم شد و مدل نوتیفیکشن‌های پاپ آپ تغییر کرد.

اندروید ۱۱

در ۱۸ فوریه ۲۰۲۰، گوگل اولین پیش‌نمایش عمومی از اندروید ۱۱ را عرضه کرد. بعد از انتشار چند نسخه بتا، سرانجام اندروید ۱۱ به صورت رسمی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۰ منتشر شد.

 

اندروید ۱۱ دارای ویژگی‌های متنوع و جدیدی بود. از جمله دسته‌بندی نوتیفیکیشن‌های چت‌ها که به شما اجازه می‌دهد تا نوتیفیکیشن‌های اپ‌های گفت‌وگو، به صورت گروهی در یک جا قرار بگیرد. همچنین ویژگی ذخیره کردن نوتیفیکشن‌های ۲۴ ساعت گذشته نیز در این نسخه وجود داشت. در اندروید ۱۱ شما می‌توانید بدون احتیاج به هیچ اپ ثالثی، صفحه اسکرین خود را به همراه صدا ضبط کنید. بخش جدیدی نیز به این نسخه اضافه شده که برای کنترل و مدیریت دستگاه‌های خانگی هوشمند است.

گوشی‌های پیکسل که متعلق به خود گوگل است، نسخه‌ای ویژه از اندروید ۱۱ را دریافت کردند. در این گوشی‌ها از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین بهره گرفته شده تا تشخیص داده شود که کدام یک از اپ‌ها در محل دسترسی سریع قرار بگیرند.

اندروید ۱۲

اندروید ۱۲ جدیدترین نسخه اندروید است که در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱، نسخه پیش‌نمایش عمومی آن عرضه شد. اما هنوز به صورت کامل و رسمی منتشر نشده است.

تاکنون ویژگی‌های مختلفی برای اندروید ۱۲ تأیید شده است که در اینجا به بیان برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

• تسهیل اشتراک‌گذاری وای‌فای با دیگران
• قابلیت اضافه کردن متن، اموجی و استیکر به اسکرین‌شات‌ها در گوشی‌های پیکسل
• پشتیبانی از فرمت جدید و پیشرفته تصاویر به نام AVIF
• تغییرات و بهبود بخش نوتیفیکیشن‌ها
• انجام به‌روزرسانی‌های سیستم عامل از طریق گوگل پلی استور

آینده اندروید

 

 

از ابتدای عرضه اندروید تا به امروز، این سیستم عامل راه درازی را طی کرده است. امروزه این سیستم عامل، پراستفاده‌ترین سیستم عامل موبایل در دنیاست و گفته می‌شود که ۷۵ درصد از سهم بازار را در اختیار دارد. کمپانی اندروید همچنان متعهد است که به به‌روزرسانی و توسعه اندروید ادامه دهد و هیچ نشانی از توقف این رویه دیده نمی‌شود.

با این حال گفته می‌شود که گوگل در حال توسعه سیستم عامل جدیدی به نام فوچسیا (Fuchsia) است که می‌تواند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و حتی لپتاپ و کامپیوترهای خانگی را پشتیبانی کند. اما به نظر می‌رسد که گوگل دارد پروژه‌های مربوط به این سیستم عامل را مخفیانه جلو می‌برد و تاکنون هیچ جزئیات دقیقی از آن منتشر نشده است.

آموزش برنامه‌نویسی اندروید

برای آشنایی بیشتر با برنامه‌نویسی اندروید می‌توانید ویدئوی «آموزش رایگان آشنایی با برنامه نویسی موبایل» را مشاهده  یا دانلود کنید:

 

دانلود ویدئو

 

برای آموزش کامل برنامه‌نویسی اندروید می‌توانید در دوره «آموزش برنامه نویسی موبایل اندروید» در دانشگاه تهران شرکت کنید. لینک شرکت در دوره برنامه‌نویسی اندروید:

دوره برنامه نویسی موبایل اندروید