بهترین زبان‌های برنامه نویسی در سال ۲۰۲۱

اگر به زندگی روزمره‌ی خود نگاه بیندازیم، می‌بینیم که در طول روز از اپ‌های مختلفی استفاده می‌کنیم و گذران زندگی بدون وجود اپلیکیشن‌های متعدد غیر ممکن شده است. تقریباً هیچ نیاز انسانی نیست که برایش یک اپ ساخته نشده باشد. بنابراین تعجبی ندارد که با تقاضای بسیار بالایی برای طراحی اپلیکیشن مواجه هستیم و آینده برنامه نویسی موبایل همواره پر رونق پیش‌بینی می‌شود.
امروزه دیگر هیچ کس نمی‌تواند اهمیت اپلیکیشن‌های موبایل را انکار کند. تقریباً دیگر هیچ کسب و کاری نمی‌تواند بدون استفاده از اپ‌های موبایل یا ساخت یک اپ موبایل برای خود موفق شود.
برای همین بسیاری از کسب و کارها ممکن است به فکر ساختن اپی برای خود باشند. یا این که افراد به خاطر رونق بالای برنامه نویسی بالا، به فکر یاد گرفتن این زبان‌ها و ورود به این عرصه باشند. چرا که با توجه به تقاضای بالایی که وجود دارد، یک برنامه نویس موبایل می‌تواند درآمدهای نجومی داشته باشد.
چه در فکر ساختن اپ برای خود باشید و چه بخواهید شغل توسعه دهنده موبایل را برای خود انتخاب کنید، باید ابتدا با بهترین زبان‌های برنامه نویسی آشنا شوید و ویژگی‌های هر یک را بدانید. از این طریق می‌توانید بفهمید که کدام یک احتمالاً بیشتر به درد شما می‌خورد و به دنبال یادگیری‌اش بروید. به همین خاطر در این مقاله، فهرستی از بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی موبایل در سال ۲۰۲۱ را همراه با توضیحات، مزایا و معایبشان، برای شما آماده کرده‌ایم.

بهترین زبان‌های برنامه نویسی موبایل

۱. جاوا اسکریپت

نقل قول معرفی در بین توسعه دهندگان وجود دارد که می‌گوید تا روزی که اینترنت وجود داشته باشد، جاوا اسکریپت هم وجود خواهد داشت. جاوا اسکریپت بهترین زبان برای توسعه اپ‌های کراس پلتفرم (cross platform) است. یعنی اپ‌هایی که از آن‌ها می‌توان در پلتفرم‌ها و سیستم عامل‌های مختلف استفاده کرد. همچنین از این زبان می‌توان برای طراحی صفحات وب و همچنین اپلیکیشن‌های بر پایه وب نیز استفاده کرد. اجرای آن روی مرورگرهای مختلف اکثراً بدون ایراد است. بنابراین بسیاری این زبان را یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی می‌دانند.

مهم‌ترین ویژگی جاوا اسکریپت این است که اجرای سریعی دارد و از طرق مختلف می‌توان استفاده کرد. همچنین کار با آن نسبتاً آسان است. البته این زبان به مانند هر چیز دیگری، معایبی نیز دارد. از لحاظ امنیتی گاهی می‌تواند خیلی آسیب پذیر باشد و ممکن است از آن استفاده‌های خرابکارانه بشود. همچنین در برخی موارد، ممکن است پشتیبانی مرورگرها از این زبان به مشکل بربخورد.

۲. کاتلین

زبان برنامه نویسی کاتلین در واقع به عنوان جایگزینی برای جاوا ایجاد شده است. این زبان با هدف کاهش ایرادات جاوا و همچنین ساده‌تر و کوتاه‌تر کردن برنامه‌ها، طراحی شده است. برای همین بسیاری از کاتلین با عنوان «نسخه پیشرفته‌ی جاوا» یاد می‌کنند.

کاتلین یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی موبایل است و از آن به صورت گسترده‌ای برای نوشتن اپکلیشین‌های مدرن اندرویدی استفاده می‌شود. از زمانی که گوگل به صورت رسمی، پشتیبانی از این زبان را آغاز کرد، کاتلین به سرعت در حال پیشرفت در بین توسعه دهنده‌هاست و پیش بینی می‌شود با این روند، به زودی جای جاوا را بگیرد و به پراستفاده‌ترین زبان برای نوشتن برنامه‌های اندرویدی تبدیل شود.

بسیاری از اپ‌های مشهور اندرویدی که از آن‌ها استفاده می‌کنید با زبان کاتلین نوشته شده‌اند. از بین آن‌ها می‌تواند به Pinterest، Trello، Evernote و Coursera اشاره کرد.

مهم‌ترین مزیت زبان کاتلین، خوانا بودن و داشتن پیچیدگی‌های کم‌تر نسبت به جاوا است. برای مقایسه می‌توان گفت که اگر یک برنامه مشابه با زبان‌های جاوا و کاتلین نوشته شود، کد مربوط به کاتلین از تعداد خطوط کم‌تری تشکیل شده و همچنین فهمیدن آن برای یک توسعه دهنده دیگر آسان‌تر است.

ضمن این که این زبان به صورت مستقیم از سمت گوگل پشتیبانی می‌شود و می‌توان در اندروید استودیو و دیگر محیط‌های توسعه اندروید از آن استفاده کرد.

این زبان نیز به مانند بقیه، معایبی دارد. با وجود این که مشتقی از زبان جاوا محسوب می‌شود و سعی شده نسبت به جاوا پیچیدگی‌های کمتری داشته باشد، اما همچنان زبان سختی محسوب می‌شود و یادگیری‌اش آسان نیست. ضمن این که با توجه به این که نسبتاً زبان تازه‌ای است، منابع یادگیری آن به نسبت کمتر است.

۳. ++C

زبان برنامه نویسی ++C (سی پلاس پلاس تلفظ می‌شود) نیز یکی از زبان‌هایی است که از آن در توسعه اپ موبایل، استفاده می‌شود. ++C زبانی چندمنظوره و شی‌گرا (object oriented) است. از این زبان برای طراحی اپ‌های اندروید و اپ‌های نیتیو، طراحی بازی و اپلیکیشن‌هایی که رابط کاربری گرافیکی دارند، استفاده می‌شود. این زبان در اپ‌هایی که از رایانش ابری استفاده می‌کنند، به وفور دیده می‌شود.

از مزایای دیگر این زبان می‌توان به سرعت بالا و لایبرری‌های زیاد و متعددش اشاره کرد. ضمن این که با یادگیری این زبان، راه شما برای یادگیری زبان‌های جاوا، C و #C هموار می‌شود.

از شباهت آن با جاوا شاید حدس زده باشید که خوانایی این زبان پیچیده و دشوار است و یکی از پیچیده‌ترین زبان‌ها برای یادگیری محسوب می‌شود.

۳. #C

زبان #C (سی شارپ تلفظ می‌شود) زبان چند منظوره و شی‌گرای دیگری است که به صورت گسترده از آن در اپلیکیشن‌های موبایل استفاده می‌شود. به خصوص برای توسعه اپ‌های کراس پلتفرم و توسعه اپ‌های ویندوز. با یادگیری زبان #C می‌توانید هر آنچه که با زبان‌های سوییفت، آبجکتیو سی و جاوا ممکن است را اجرایی کنید. سی شارپ یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای طراحی اپ‌های تعاملی و بازی است.

دلیلش هم این است که به مانند ++C سرعت بالایی دارد و بسیار قدرتمند است. #C یکی از پراستفاده‌ترین زبان‌های چندمنظوره در حال حاضر محسوب می‌شود.

به مانند ++C، این زبان نیز بسیار پیچیده است و سینتکس دشواری دارد. برای همین یادگیری‌اش برای تازه‌کارها ممکن است کمی سخت باشد.

۴. پایتون

از پایتون به عنوان یکی از ساده‌ترین و بهترین زبان‌های برنامه نویسی در دنیا، در توسعه اپلیکیشن‌های وب، اپ‌های دسکتاپ، یادگیری ماشین و شبکه سرور استفاده می‌شود. به طور مثال در طراحی یوتوب و اینستاگرام از پایتون استفاده شده است. پایتون لایبرری‌های بسیاری ارزشمندی دارد. یاد گرفتن پایتون به عنوان اولین زبان برنامه نویسی، فوق العاده است چرا که می‌توان گفت یکی از ساده‌ترین زبان‌هاست و پیچیدگی زیادی ندارد.

ساده بودن زبان پایتون باعث شده تا خوانایی آن نیز بسیار آسان باشد. با وجود ساده بودن، می‌توان پیچیده ترین برنامه‌های تحلیلی را به وسیله‌ی پایتون نوشت. از طرفی به نسبت بقیه، زمان اجرای سریعی ندارد و بر محیط‌های مدرن توسعه اپلیکیشن، خیلی منطبق نیست.

۵. PHP

زبان برنامه نویسی PHP یکی دیگر از زبان‌هایی است که در توسعه اپ‌های موبایل از آن استفاده می‌شود. از این زبان برنامه نویسی متن‌باز برای نوشتن اسکریپت‌های سمت سرور، اسکریپت‌های کامند لاین و اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود. به صورت گسترده‌ای از آن برای نوشتن اپکلیشن‌های فروشگاهی و اپلیکیشن‌های دینامیک وب استفاده می‌شود. در اپلیکیشن‌های نیتیو موبایل نیز از این زبان بهره برده می‌شود. این زبان برنامه نویسی بسیار انعطاف پذیر است و به راحتی می‌توان در مابین HTML و HTML5 نیز از آن استفاده کرد. وبسایت‌هایی مشهور مثل ویکی پدیا، فیس بوک و یاهو با زبان PHP نوشته شده‌اند.

یادگیری زبان PHP آسان است و زبان مناسبی برای نوشتن اپلیکیشن‌های سنگین است. خصوصاً اپلیکیشن‌هایی که با اینترنت کار می‌کنند، اگر از PHP استفاده کرده باشند، حتی با اینترنت کم‌سرعت نیز به خوبی کار می‌کنند. ویژگی‌های امنیتی بسیار خوبی دارد که باعث می‌شود تا از تهدیدهای امنیتی در امان باشد. به صورت کلی زبان نسبتاً ساده‌ای است و می‌تواند برای تازه کاران نیز مناسب باشد.

از طرف دیگر، چارچوب رفع ارورها در آن خیلی خوب نیست. برای مقایسه، زبان پایتون، ویژگی‌های بسیار مناسبی برای رفع ارورها ارائه کرده است. ضمناً از آن جایی که این زبان متن‌باز است، همه می‌توانند کدهای شما را ببینند و بخوانند و باگ‌ها و ضعف‌ها خیلی زود پیدا می‌شوند. البته این نکته‌ی مثبتی هم می‌تواند باشد.

۶. سوییفت

سوییفت یکی از زبان‌های برنامه نویسی جریان‌ساز است که در محیط‌های توسعه اپ‌های موبایل از آن استفاده می‌شود. این زبان برنامه نویسی متن باز، به صورت اختصاصی برای کار با سیستم عامل‌های iOS (آیفون و آیپد)، OS X (مک بوک) و tvOS (اپل تی وی) طراحی شده است.

سوییفت زبان بسیار امن و انعطاف پذیری است. از اپلیکیشن‌های معروفی که با این زبان طراحی شده‌اند می‌تواند به لیفت (تاکسی اینترنتی خارجی) و لینکدین اشاره کرد.

از آن جایی که از این زبان بیشتر برای نوشتن برنامه‌های iOS استفاده می‌شود، بسیاری سعی می‌کنند تا به مقایسه آن با آبجکتیو سی بپردازند. می‌توان گفت که نسبت به آبجکتیو سی، زبان ساده‌تری است و باگ‌های کم‌تری دارد.

اما همچنان زبان جدید و تازه‌ای محسوب می‌شود و همچنان نمی‌شود برای طراحی اپ‌های سنگین روی آن حساب کرد.

۷. آبجکتیو سی

آبجکتیو سی (Objective-C) در واقع نسخه‌ای گسترش داده شده از زبان برنامه نویسی C است. بنابراین زبانی چندمنظوره و شی‌گراست. از آبجکتیو سی بیشتر برای توسعه اپ‌های سیستم عامل مک و iOS استفاده می‌شود.

یادگیری آبجکتیو سی آسان است. می‌توان گفت که اکثر توسعه دهندگان iOS از این زبان استفاده می‌کنند. به همین خاطر است که در فهرست بهترین زبان‌های برنامه نویسی جای گرفته است. اما از طرفی با خطر جدی‌ای از سوی سوییفت روبه‌رو شده است. ویژگی‌هایی در سوییفت وجود دارد که آبجکتیو سی دارای آن‌ها نیست و همین باعث شده بسیاری سوییفت را ترجیح بدهند. همچنین به مانند جاوا، برای انجام ساده‌ترین کارها احتیاج به خطوط طولانی کد دارد که فرایند کدنویسی را خسته کننده و وقت‌گیر می‌کند.

۸. جاوا

جاوا یک زبان برنامه نویسی شی‌گرا و یکی از زبان‌های رسمی توسعه اندروید است. جاوا دارای تعداد زیادی لایبرری‌های متن‌باز است که توسعه‌دهنده‌ها می‌توانند از آن‌ها بهره ببرند و همچنین این زبان دارای یکی از بهترین داکیومنتیشن‌ها (توضیحات از سوی جامعه توسعه دهنده) می‌باشد. با استفاده از ویژگی‌های خارق العاده جاوا می‌توانید بهترین اپ‌های اندرویدی را طراحی کنید. از این زبان همچنین در اپ‌های کراس پلتفرم، بازی‌ها، اپ‌های سرور و وبسایت‌ها نیز استفاده می‌شود.

کدهای جاوا توانایی اجرا بر روی محیط‌های مختلف مثل ماشین‌های مجازی، مرورگرها و پلتفرم‌های دیگر را دارند. از طرفی بسیاری معتقدند که خوانایی و سینتکس این زبان برنامه نویسی بسیار دشوار است. اصلاً به همین خاطر زبان کاتلین عرضه شد تا نسخه‌ای ساد‌ه‌تر از جاوا باشد.

۹. HTML 5

پنجمین نسخه از زبان برنامه نویسی HTML، یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای نوشتن اپ‌های وب فرانت است. HTML در واقع یک زبان برنامه نویسی است و بیشتر یک زبان اشاره‌ای است که در آن با استفاده از تگ‌ها، ساختار مشخص و محتوا ارائه می‌شود. سرویس‌های مشهور Google Docs و Google Drive با استفاده از HTML5 نوشته شده‌اند.

یکی از مزیت‌های مهم این زبان، سازگاری‌اش با تمام مرورگرهای موجود است. ضمن این که از فرمت‌های مختلف صوتی و ویدئویی نیز پشتیبانی می‌کند و با استفاده از سیستم Cache می‌تواند سرعت بارگذاری را افزایش دهد. از طرفی اما کدهای آن برای هر پلتفرم باید یک بار نوشته شود و عدم سازگاری با نسخه‌های قدیمی گاهی باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود.

۱۰. روبی

روبی یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسیِ شی‌گراست که برای بک اند (back end) از آن استفاده می‌شود. از این زبان برای نوشتن اسکریپ اپلیکیشن‌های وب، سرور و لایبرری‌های استاندارد استفاده می‌شود. در طول سال‌ها این زبان کم کم به یک زبان چند منظوره تبدیل شده است. از پلتفرم‌های معروفی که از این زبان استفاده می‌کنند می‌توان به توییتر، بلومبرگ، ایر بی‌ان‌بی و شاپیفای اشاره کرد.

یادگیری این زبان به خصوص برای تازه‌کارها آسان است. نوشتن برنامه و رفع باگ‌ها نسبتاً آسان است. اما سرعت نسبتاً کمی دارد و به همین خاطر برای استفاده در اپ‌های وب و اپکلیشن‌های موبایل چندان محبوب نیست.

سخن آخر

زبان‌های برنامه نویسی در دنیا مدام در حال تکامل‌اند. زبان‌هایی مانند جاوا و جاوا اسکریپت، جزو زبان‌های ماندگار هستند که گویی همیشه بوده‌اند و خواهند ماند. از طرفی ظهور زبان‌هایی مانند کاتلین و قرار گرفتنشان در بین بهترین زبان‌های برنامه نویسی، نشان می‌دهد که زبان‌هایی مثل جاوا، احتمالا جایگاه تضمین شده‌ای برای همیشه ندارند.

سعی کردیم تا با ارائه توضیحاتی کوتاه در مورد هر کدام از این زبان‌ها، شما را به صورت مختصر با مزایا و معایب هر کدام آشنا کنیم. اما تصمیم در مورد این که کار خود را با کدام زبان شروع کنید، با خودتان است و تا حد زیادی به هدفتان بستگی دارد.

اگر می‌خواهید فقط یک اپلیکیشن برای خود طراحی کنید، بهتر است با توجه به ویژگی‌های اپلیکیشن در مورد زبان مورد نظر تصمیم بگیرید. اما اگر می‌خواهید وارد دنیای توسعه شوید، بهتر است کار خود را با یک زبان ساده شروع کنید. خصوصاً که اگر هیچ گونه آشنایی قبلی با برنامه نویسی نداشته باشید.