اینترنت طبقاتی چیست و چگونه اجرا می شود؟ + ویدیو

اینترنت طبقاتی؛ موضوعی داغ  و بحث بر انگیزی که از محدودیت های تازه خبر می دهد. حتی اگر پیگیر اخبار هم نباشید و بخواهید خودتان را از فوران اخبار تلخ این روز ها دور نگهدارید باز هم از محدودیت های اینترنت و چالش هایی که برای مردم و کسب و کارهای اینترنتی به همراه داشته است شنیده اید. گل سر سبد این اخبار که ذهن همه را به خود مشغول کرده و این روز ها در هر مجلسی از آن صحبت می شود “اینترنت طبقاتی” است.

اگر کنجکاو شده اید بدانید باز قرار است چه بلایی بر سر اینترنت بیاورند و جزئیات و اتفاقاتی که در حال رخ دادن است چیست و مخالفان و موافقان این طرح را بشناسید  در این مقاله با همراه باشید.

لیست مطالبی که در این مقاله می خوانید:

• اینترنت طبقاتی چیست؟
• چه افرادی به اینترنت طبقاتی دسترسی خواهند داشت؟
• رابطه اینترنت طبقاتی و طرح صیانت
• تفاوت اینترنت طبقاتی و اینترنت ملی
• آیا اینترنت طبقاتی اجرا می شود؟
• مواضع مخالف با اینترنت طبقاتی
• اخبار اینترنت طبقاتی

اینترنت طبقاتی چیست؟

“چیزی به نام اینترنت طبقاتی نداریم؛ دسترسی برخی متخصصان وسیع‌تر می‌شود” این حرفی است که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات فناوری و اطلاعات به تازگی گفته است. تمام تلاش مسئولان و موافقان این طرح گذاشتن اسم های با کلاس و تر و تمیزی مانند فیلترینگ غیر همسان، تخصصی کردن اینترنت، دسترسی متمایز، اینترنت سبز و نام هایی از این قبیل است تا باعث نگرانی افراد جامعه نشود. اما واقعیت این است که اینترنت طبقاتی به معنای محدود کردن کامل اینترنت آزاد جهانی و سپس در دسترس قرار دادن آن برای اقشار خاص جامعه است.

ویدیو زیر از زومیت را تماشا کنید:

به بیانی دیگر وقتی اینترنت طبقاتی به طور کامل اجرا شود (که در حاضر گفته می شود به صورت چراغ خاموش در حال اجرا شدن است) فقط کسانی می توانند به اینترنت آزاد جهانی دسترسی داشته باشند که دولت و مسئولین آنها را تایید کرده است.

با اجرایی شدن این طرح، مهم ترین و اساسی ترین ویژگی اینترنت که دسترسی بدون تبعیض و آزاد برای تمام افراد جامعه است از بین خواهد رفت و شکاف دیجیتالی عمیقی بین افراد جامعه ایجاد خواهد.

چه افرادی به اینترنت طبقاتی دسترسی خواهند داشت؟

حال این سوال پیش میاید که بعد از اجرایی شدن این طرح چه افرادی اجازه خواهند داشت به اینترنت آزاد دسترسی داشته باشند؟ اگر یادتان باشد چند ماه پیش اینترنت کودک (Safe Search) برای همه مردم ایران به صورت اجباری فعال شد؛ اما چه کسی این اجازه را به آنها داد که سطح دسترسی افراد بزرگسال را به اندازه سطح دسترسی کودکان کاهش دهند و سپس بر چه اساسی تصمیم گرفتند که سطح دسترسی بیشتری را برای برخی افراد خاص فراهم کنند؟ موضوعی که وجود دارد این است که مراجع فیلترینگ کشور با فرض اینکه به جز خودشان بقیه افراد جامعه قدرت تشخیص اینکه چه چیزی در سطح اینترنت برایشان مفید است را ندارند تصمیم گیری می کنند.

بر این اساس، اینکه چه افرادی قادر خواهند بود به چه سطحی از اینترنت دسترسی داشته باشند به معیارها و سلیقه دستگاه فیلترینگ و وزارت ارتباطات بستگی داشته و کسی نمی داند.

اما با این حال تاکنون گفته می شود اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه‌ها، خبرنگارها، فعالان حوزوی، پزشکان و به تازگی‌ گفته شده فریلنسرها خواهند توانست بعد از احراز هویت و اعتبار سنجی از اینترنت جهانی با سطح دسترسی بیشتری استفاده کنند.

رابطه اینترنت طبقاتی و طرح صیانت

از وقتی بحث طرح صیانت و محدودیت اینترنت مطرح شد برای عده ای سخت بود باور کنند که چنین طرحی اجرا خواهد شد و قبول نمی کردند اما حالا می بینیم که به مرور این طرح اجرا شده و دسترسی ما عملا به اینترنت جهانی بدون ابزارهای واسط میسر نیست. در واقع اگر طرح صیانت را مطالعه کرده باشید متوجه خواهید شد که اینترنت طبقاتی بخشی از طرح صیانت محسوب می شود.

و عملا طبقاتی کردن اینترنت هم در ادامه طرح صیانت است.

تفاوت اینترنت طبقاتی و اینترنت ملی

اینترانت یا شبکه ملی اطلاعات بستری است که دولت هر کشوری برای افزایش سرعت و کاهش هزینه های رد و بدل شدن اطلاعات منحصر به آن کشور، می تواند بجای اینترنت جهانی از آن استفاده کند و سرور های آن داخل خود آن کشور قرار دارد.

اما ملی شدن اینترنت در ایران به معنای جایگزینی برای اینترنت جهانی است که برای کنترل اطلاعات و داده هایی که داخل شبکه  آن رد و بدل می شود مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین با ملی شدن اینترنت در ایران کاربران تنها می توانند از وبسایت ها و سرویس های استفاده کنند که سرور آن در داخل کشور باشد.

تفاوتی که اینترت ملی با اینترنت طبقاتی دارد این است که در اینترنت ملی تمام اقشار جامعه تنها می توانند از پلتفرم های داخلی استفاده کنند و دسترسی همه مردم به شبکه های اجتماعی و تمام پلتفرم های خارجی بسته می شود اما در طرح اینترنت طبقاتی این گونه است که برخی از اقشار خاص جامعه می توانند سطح دسترسی بیشتری به اینترنت جهانی داشته و از پلتفرم های خارجی هم به صورت آزادانه استفاده کنند.

آیا اینترنت طبقاتی اجرا می شود؟

اینترنت طبقاتی الان هم تا حدودی اجرا شده است و بعضی از اداره‌ها و دستگاه‌های دولتی وابسته به نهادهای حکومتی هم همین‌ حالا با ‌VPNهای خاصی به اینترنت آزاد و پرسرعت دسترسی دارند. همچنین اتحادیه فناوران رایانه تهران در اطلاعیه ای نوشت پس از مذاکره با “متولیان حوزه اینترنت کشور” اعضای این اتحادیه با پر کردن یک فرم و تعهد می توانند از اینترنت بدون فیلتر استفاده کنند.

علاوه بر این عیسی زارع پور وزیر ارتباطات در نشست اخیر خود گفت: “تا پایان ماه، سرویس با کیفیت بهتر در دسترس برنامه‌نویس‌ها و کاربران حرفه‌ای قرار می‌گیرد.” این در حالی است که چند روز پیش هم  رئیس جمهور خواستار راه‌اندازی هر چه سریع‌تر اینترنت ملی شده بود تمام این اخبار حاکی از آن است که اینترنت طبقاتی به مرور در حال اجرا شدن است.

مواضع مخالف با اینترنت طبقاتی

تا کنون افراد بسیار زیادی از اقشار مختلف جامعه از جمله حقوق دانان، استادان دانشگاه، جامعه شناسان، فعالین حوزه تکنولوژی و دیجیتال، اینفلوئنسر ها، دیجیتال مارکترها و… مخالفت خود را با طرح اینترنت طبقاتی اعلام کرده اند که از مهمترین آنها می توان به سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران (نصر تهران) و انجمن تجارت الکترونیک اشاره کرد.

اخبار اینترنت طبقاتی

این روزها اخبار زیادی در مورد اینترنت طبقاتی و حوادث حول آن موجود می باشد که در ادامه به چند تا از داغ ترین های آن می پردازیم.

• رئیس هیأت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران گفت: سازمان به دنبال حل مشکلات فوری و فوتی شرکت‌هاست اما موضعش در مورد اینترنت و VPN طبقاتی شفاف است؛ یک مخالفت صریح. به گزارش شهرآرانیوز، حسین اسلامی اظهار کرد: موضع صنف مشخص است. هم در بیانیه سازمان و هم در نامه‌ای که به صورت مشترک با چند تشکل برای رئیس‌جمهور ارسال کردیم، دسترسی آزاد به اینترنت و گسترش زیرساخت‌های لازم به آن را مطالبه کردیم.

• انجمن تجارت الکترونیک تهران در بیانیه ای گفت: اینترنت طبقاتی، غیراخلاقی و غیرتخصصی است. به نقل از دیجیاتو: این نهاد اعتقاد دارد هرگونه اولویت‌بندی در دسترسی به اینترنت به مشکلات پیشین اضافه کرده و این نوع اینترنت، راهبردی غیراخلاقی است که به نارضایتی عمومی منجر می‌شود.
• وزیر ارتباطات گفت: تا پایان دی‌ماه سرویس با کیفیت مناسب‌تر برای برنامه‌نویس‌ها و کاربران حرفه‌ای معرفی خواهد شد. به گفته زارع‌پور چنین سرویسی به‌ علت عدم دسترسی این دسته کاربران به سایت‌های تحریم‌شده و نیاز به استفاده از VPN، ارائه خواهد شد.
• عیسی زارع پور: چیزی به نام اینترنت طبقاتی نداریم؛ دسترسی برخی متخصصان وسیع‌تر می‌شود. به نقل از دیجیاتو «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات فناوری و اطلاعات با بیان اینکه چیزی به اسم اینترنت طبقاتی نداریم، گفت برای ما همه مردم خاص هستند. به گفته او براساس مصوبه‌‌ای که از سال‌ها پیش تدوین شده است، دسترسی وسیع‌تری به برخی متخصصان داده می‌شود.

سوالات پرتکرار

آیا اینترنت طبقاتی در ایران اجرا شده است؟

همانطور که گفته شد برخی هم اکنون از اینترنت آزاد با کیفیت و سرعت بالا در حال استفاده هستند در حالیکه برخی دیگر حتی با استفاده از ابزارهای تغییر آی پی هم نمی توانند به اینترنت بین المللی وصل شوند. اما هنوز به طور کامل این طرح اجرا نشده و گفته می شود به مرور در حال اجرا شدن است.

چرا اینترنت طبقاتی نگران کننده است؟

همانطور که گفته شد ویژگی اصلی اینترنت دسترسی آزاد همه مردم به آن است. طبقاتی شدن اینترنت و در دسترس قرار گرفتن آن برای عده ای خاص موجب شکاف دیجیتالی شده و باعث می شود فرصت رشد و پیشرفت از تعداد زیادی افراد مخصوصا افرادی که در مناطق محروم زندگی می کنند گرفته شود.

از طرفی دیگر  به دلیل اینکه یکی از شرط های دستیابی به اینترنت طبقاتی احراز هویت افراد می باشد امکان کنترل کردن فعالیت کاربران در اینترنت را بالا می برد که این کار ممکن است حریم خصوصی افراد دچار مشکل شود.

اینترنت طبقاتی و احراز هویت فریلنسرها چه ارتباطی با هم دارند؟

اوایل آذر ماه کار گروه اقتصاد دیجیتال آیین‌نامه‌ای را با عنوان حمایت ار فریلنسرها به تصویب رساند که در آن ردی از اینترنت طبقاتی مشاهده می‌شد. بر این اساس طرح اینترنت طبقاتی قرار است دسترسی فریلنسرها به اینترنت بدون فیلتر میسر شود به این صورت که  قبل از اینکه اینترنت آزاد در اختیار آنها قرار بگیرد باید احراز هویت و اعتبار سنجی شوند.

چه کسانی با اینترنت طبقاتی موافق هستند؟

کسانی هستند که می گویند اینترنت طبقاتی در کشورهای توسعه یافته مختلف اجرا شده است و با این طرح موافق هستند. اما باید بگوییم در کشورهای پیشرفته دسترسی آزاد به اینترنت جهانی پر سرعت و با کیفیت برای همه مردم از هر قشر و طبقه ای وجود دارد و فقط به برخی از گروه های خاص مانند دانشجویان اینترنت با کیفیت مطلوب تری ارائه می شوند. این نوع از اینترنت طبقاتی که قرار است در ایران اجرا شود تنها در کشورهای چین و کره شمالی تا کنون اجرا شده است.

چطور به اینترنت طبقاتی دسترسی داشته باشیم؟

ابتدا باید امیدوار باشیم این طرح تبعیض آمیز از ریشه لغو شود؛ اما اگر اینطور نشد و شما جزو اقشار خاصی مانند فریلنسر ها، برنامه نویس ها و… که آنها در بالا معرفی کردیم بودید می توانید به اینترمت طبقاتی دسترسی داشته باشید.